Pagina:Grondige Onderrichtinge in de optica, ofte perspective konste (1647).djvu/12

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

Beſchrijvinge van de derde Figure.

VOlgens het voorgaende quadraet, wort alhier aengeweſen eenen grondt van ſeven quadren op de baſe, ende in de hoogte oock ſeven naer de Perſpective, zijnde van deſelve voorgaende hoogte ende diſtantie, ende naer de voorgaende verkortinge, alhier is het vierkant van der baſen nederwaerts geſtelt: want dat is een ghelijcke ſaecke van’t voorgaende, ende daerom dit vierkant ofte quadraet met gelijcke letteren, geteeckent a. b. c. d. de hooghte e. f. ende de diſtantie g. h. dit eene quadraet in Perſpedtive geſtelt, als verhaelt is in de tweede Figure, alhier a. b. m. n. ſtelt op de baſe gelijcke gedeelten, als a. b. alhier o. p. q. ende l. r. s. ende treckt de punten van s. r. l. a. b. o. p. q. op ’t ooge punt i. ende van’t punt s. op’t punt van diſtantie k. ende van q. op d’ander zijde: twee Diagonen getrocken, doorſnijdende de linien des ooge-punts, welcke doorſnijdingen aenwijſen de paralelle linien, waer van de eerſte met v. t. ende de volgende 1. 2. 3. 4. 5. &c. zijn geteeckent: In deſe drie voorgaende Figuren zijn geſtelt by yder Figure de linien van de hoogte ende diſtantie; de ſelve ſullen wy nu naelaten, met ſulcken inſien, dat men de hoogte van den Oriſon totter baſen, voor de gegeven hoogte: ende het punt op den Oriſon geſtelt ter zijden d’ooge-punt, men voor het punt van diſtantie conſidereren ſal.

 


Beſchrijvinge van de vierde Figure.

IN de welcke geſtelt is eenen gelijck-zijdigen driehoeck ofte Triangel equilaterael, geteeckent c.d.e. op de hooghte van b.m. ende diſtantie a. b. hangende van der baſen nederwaerts, welckers punten van d.e. getrocken winckelhaeck ofte perpendiculair tegen de baſe linie opwaerts, alhier n. m. dan voorts de ſelve punten met het punt c. op ’t ooge-punt a. getrocken: den paſſer geſtelt op ’t punt n. ende geopent op e. ende omkeerende tegen de baſe op l. ende van m. d. tot de baſe k. ende punten van k. l. op’t punt van diſtantie getrocken, daer de linien van l. b. met k. b. ende m. a. ende n. a. malkanderen doorſnijden, alhier e. d. ende ’t punt c. d. e. t’ſamen ghetrocken, vindy de gegeven omtreck ofte circonferentie des Triangels in de Perſpective.

Men moet verſtaen, dat alle linien, die men perpendiculair tegen de baſe optreckt, als d. m. ende e. n. op het ooge-punt moeten getrocken worden; ende de linien, die men met den paſſer tegen de baſe ſtelt, op ’t punt van diſtantie moet getrocken worden. Ende dit is eenen generalen Regel, naer deſe werckinge, en licht om te verſtaen, en is een vaſte maniere in deſe Konſte.

Hier beneven deſe Triangel is een vierkant ofte quadre gevoegt met de punt f. tegen de baſelinie, welckers punten g. h. i. met perpendiculaire tegen de baſe, ende ſo voorts van f. p. q. op’t ooge-punt getrocken, en den paſſer op ’t punt p. geopent tot i. en omkeerende tot f. van gelijcke van f. h. tot het punt o. ende van q. g. tot o. en de punten o. f. op ’t punt van diſtantie b. daer de linie van d’ooge, ende diſtantie malkanderen doorſnijden g. h. i. getekent ende toe getrocken, is het quadraet geſloten, en leyt deſelve op den gront in Perſpective, volgens de voorgaende gegeven hoogte en lengde.

Volgende deſe quadre, wort hieronder vertoont eenen grondt van quadren met de ſcherpte der punten tegen de baſe linie in den gront: de quadre, geteeckent c. d. e. f. volgens de diſtantie van a. b. ende de hoogte van de baſe tot den Oriſon ofte a. c. is in den grondt in Perſpective geleyt, getekent met gelijcke letteren; hebbende elck punt ſijn gelijcke letter, ende alſoo naer deſen kleynen grondt de quadre groot ſoude zijn, is de ſelve in de helft doorſneden, om den grondt cierlijck te ſtellen. Deſe grondt komt tot veel vertooningen te pas, ’t zy om eenige kantige deelen van ſtenen, banken, ſtoelen, kruyſſen, ende menigerley ſaecken uyt den grondt op te rechten, dat kan door deſen grondt licht te wege gebracht worden.

Beſchrij-