Pagina:Grondige Onderrichtinge in de optica, ofte perspective konste (1647).djvu/13

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

Beſchrijvinge van de vijfſte Figure.

VErſcheyden gronden ende diſtantien zijn noodigh gheweten: hierom is alhier voorgeſtelt eenen grondt, dienende tot een plaveytſel, met quadren ende faſcien omvanghen, behoudende ſeſtien quadren, als de by-gevoeghde Ignographie uytwijſt, geteeckent a. b. ende den halven grondt c. d. den Oriſon ende het ooge-punt e. met het punt van diſtantie geſtelt zijnde, op den ſelven getekent f. de punten van de quadren, ende faſcien van de baſe op’t ooge-punt getrocken, ende van het punt van. diſtantie f. tot a. is van b. tot h. daer de ſelve linien van diſtantie de ooge-linien doorſnijden, wort vertoont de voorſeyde Ignographie in Perſpective, getekent a. b. h. i.

Hier onder deſe Figure is gemaekt een Ovael in platte Geometriſche grondt, welcken grondt ofte Ignographie is verdeylt in ſeſtien gelijcke deelen, geteekent a. b. c. d. e. f. g. h. i. k. l. m. n. o. p. q. van welckers punten Perpendiculen ghetrocken tegen de baſe linie, ende deſelve voorts op ’t ooge-punt r. ende dan den eenen voet van den paſſer geſtelt op’t ooge-punt a. ende geopent totter baſe linie, en daer den anderen voet vaſt houdende, den paſſer van’t punt a. omkeerende totter baſe, geteeckent a. ende wederom den voet van den paſſer geſtelt op de linie b. op de baſe linie, ende den paſſer geopent, ende uyt het punt b. omkeerende tot de baſe, geteeckent b. ende alſoo alle de andere punten tegen de baſe geteeckent, elck punt met gelijcke letter van de Ignographie, ende dan de ſelve punten van de baſe getrocken tot het punt van diſtantie, geteeckent s. Daer de ſelve Diagonen de ooge-linien doorſnijden, worden de punten van’t Ovael in de Scenographie gevonden, ende is elck punt van de Ignographie in de Scenographie aengeweſen met gelijcke letter, als de ſelve Figure is betoonende.

 


Beſchrijvinge van de ſeſte Figure.

WAER inne vertoont wort, hoe men een perfect ronde in Perſpective ſal maecken op tweederley manieren. De eerſte rondt is, de Ignographie ofte platte grondt, gedeelt in ſeſtien gelijcke deelen, beginnende van de baſe nederwaerts op den halven Circkel, geteecken e. f. g. h. i. k. l. m. n. &c. deſe deelen, hoe meer, hoe beter, mits datſe paer ofte gelijck zijn: deſe punten alle perpendiculair getrocken tegen de baſe, ende voorts op ’t ooge-punt den Oriſon paralel met de baſe van ſulcker hoogte ende diſtantie, als men die begeert; ende twee Diagonen van de punten r. tot de diſtantie s. getrocken: de Diagonen van r. v. x. wijſen alle de punten met doorſnijdinge van de oogh-linien van ’t heele ronde, ende elcx punt in de Perſpective is geteeckent met gelijcke letter van de Ignographie, welckers punten t’ſamen getrocken, kan een vaſte handt lichtelijck een ronde te wege brengen.

Binnen deſe ronde kan men eenen boort maecken op gelijcke werckinge. Deſe Figure is tot vele ſaecken dienſtelick: hoewel ick deſe vindinghe aenwijſe op een ander maniere, als in de eerſte Figure van’t vinden des punts is geleert, is daerom, dat men verſcheyden manieren hem wel magh wennen, alſſe goet zijn ende met den voorgaenden grondt overeen komen; anders en iſſer mijns bedunckens geen beter noch correcter vindinge, als de voorgaende: daerom wy deſe latende, ſullen op de voorgaende eerſte gronden onſe vordre vindinge ofte in ventien ſtellen.

De ander ofte tweede ronde is gedeelt in twaelf gelijcke deelen, en derſelver punten van 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. perpendiculair tegen de baſe getrocken, en den paſſer geſtelt op ’t punt c. ende geopent tot 3. ende omkeerende van’t punt 3 tot de baſe linie, mede geteeckent 3. en ſoo voorts, gelijck hier vooren in de Figure van’t Ovael geleert is: van elcx punt tegen de baſe met den paſſer geſtelt, welcker perpendiculare linien op ’t ooge-punt a. getrocken, en de gevonden punten van den paſſer getrocken naer het punt van diſtantie: daer de Diagone de ooge-linien overſnijden, daer worden alle de punten gevonden, alhier in de Scenographie aengeweſen, elck punt met gelijcke letter van 1. 2. 3. &c. gelijck de ſelve in de Ignographie getekent ſtaen.

 
A 3Beſchrij-