Naar inhoud springen

Pagina:Grondige Onderrichtinge in de optica, ofte perspective konste (1647).djvu/19

Uit Wikisource
Deze pagina is niet proefgelezen

geftalte van tegen-fien te bemercken, gelijck de geftippelde linie van den boge H.tot aen den grondt bewijft: de Pilafters van b.d. toonen met linien aen, het midden, als l.n. een linie getrocken, ende van o.m. de overfnijdinge t. van buyten, ende q s.p.r. de overfnijdinge v.is de midden binnen, gelijck de linien van v.t. tot den gront x.y. uytwijfen, ende van gelijcke boven, van K.r.ende van L.s.de overfnijdinge alhier i. geteeckent, uyt welckers punt een Perpendicule getrocken tot het punt k.is het mid- den bewefen op den grondt, de welcke is de proeve, ende de fekerheyt des middens punti. boven.

 


Befchrijvinge van de achtienfte Figure.

HOewel ik meer Figuren van het ftellen van de Colomnen fal betonen, fo dunckt my, dat defe Figuren hier niet buyten propooft tuffchen beyden komen en fullen, namentlijck defe achtienfte Figure, handelende van de zy-bogen, gelijck de twee voorgaende hebben aengewefen het ftellen van de bogen van vooren; ende de negentienfte Figure onderwijfende, hoe men een kruys-welffel fal mogen maken: nopende defe achtienfte Figure, daer in is geftelt op den grondt een ronde in de Per- fpective, volgens onfe fefte voorgaende Figure: de deelen op de bafe linie, getekent 1.2.3.4.5. fal men ftellen op de voorfte ofte eerfte linie, beginnende mede onder den boge, alhier met 1.2.3.4.5. aengewefen, ende de linie a. b. getrocken, ende van 5. tot b.uyt het ooge-punt, is de zijdmuur gefloten, daer den boge in moet komen: de linien van 't ronde op den grondt, uyt de punten c.d.e.f.g.b.i. perpendiculair opge- trocken, tegen de linie 6. 5. ende van de punten 1.2.3.4. op'tooge-punt getrocken, daer de Perpendiculen doorgefneden worden,daer wordt den boge op de zijde gevon- den ende geformeert : treckende van't punt i. tot het punt k. ende fo voorts tot l.m.n. wefende het Center des booghs, ende voorders van n. tot de punten o.p.q.r.s. alwaer den boge mede gefloten wort: den doorfienden boge gelijck zijnde met den voorver- haelden, wort lichter gevonden:want uyt de punten van kl.m.n.o.p.g.r. Paralellen ge- trocken, ende van de punten t.v.xy.z. uyt het ooge-punt: daer de overfnijdinge ge- fchiet, daer vindt men de ftellinge des felven booghs, ende van gelijcke is gemaekt op de andere zijde,hebbende de felve helft des ronts in acht kanten gelaten, in den gront, terzijden,als boven; tegen het gehemelte is gemaeckt een ronde, foo als die in de Per- fpective aldaer gefien wordt. Hier uyt kan men een gront ofte yet desgelijcx maken, gelijck in de voorgaende vijftienfte Figure is verhaelt.

 


Befchryvinge van de negentienfte Figure.

AChtervolgende de voorgaende achtienfte Figure,van het maken der zy-bogen, is alhier op defelve gemaekt een kruys-welffel boven, in de plaetfe van 't voor- gemelde ronde,ende dient gelet, (alles gemaecktende geftelt zijnde, als vooren is be- wefen, te weten,den gront, het ronde in Perfpective, ende de vier bogen, twee recht van voren,ende aen elcke zijde eene boge) dat de vier punten A.B.C.D. zijn vierkant van den anderen, gelijck uyt den gront E.F.G.H. met de perpendiculen worden aen- gewefen; alfoo dat de vierbogen het Center van het kruys-welffel even-naer zijn: derhalven moet het kruys-welffel uyt de vier bogen gevonden en gemaeckt worden: men konde het voor de eene helft ftellen, ende de ander helft even gelijck maken, als de gemaeckte helft, alfoo het voorgeftelde welffel recht van voren komt; doch als ick gefeyt hebbe, beftaet het felve uyt de vier bogen: om defe kruyffinge des welffel te vinden, foo deelt den voorften boge in acht deelen, gelijck als de zy-bo- gen gedeelt zijn, ende treckt uyt de punten op het ooge-punt de linien, geteeckent 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. van den voorboge, ende het punt van de letter I. tot 2. uyt den zy-boge, tegen de ooge-linie 2. de ooge-linie 2. uyt den voorboge, paralel met den Orifon alhier O. ende voorts uyt het punt K. tot de letter 3. op de zy-boge een paralel, als voren tot de linie 3. van den voor-boge alhier F. ende van de letter L. tot 4 uyt den zy-boge een Paralel

B 2