49
nu langzaam naar voren; en in den tijd, die er noodig is voor het insect, om op een andere bloem weer neer te strijken, zijn de knotsjes zóóver naar onder en naar voor overgebogen, dat ze—laten we zeggen twee mM. lager komen. En zie, juist twee mM. lager dan zooeven nog die klompjes in de bloem overeind stonden, bevindt zich een vochtig plaatje in elke bloem; en het diertje, dat in een soortgelijke bloem op dezelfde wijze binnen kruipt, stoot nu met zijn klompjes tegen het vocht. Er blijft wat van het meel aan kleven; en de orchidee is bestoven. Het stuifmeel dringt door tot tot in den bloemsteel, die hier niets anders is dan het vruchtbeginsel, waarin zich nu duizenden heel kleine zaden zullen vormen.
Stempel van voren gezien.
In alle schoolboeken ziet men tegenwoordig dat puntige potlood met de stuifmeelklompjes van een orchidee, om te laten zien, hoe ook een levenloos potlood hetzelfde effect kan teweeg brengen als een insectenkop. En de geschiedenis van de Vanille-cultuur op Java is bekend; die gelukte immers ook eerst, toen deze orchidee, uit Brazilië overgebracht,—maar zonder de bestuivende insecten,—kunstmatig werd bestoven. Toen eerst groeiden er vanillestokjes aan; dat zijn de bloemstelen, alias de vruchtbeginsels.
Op deze wijze ongeveer worden bijna alle orchideën bestoven, maar met duizend wijzigingen in den vorm der organen en
