Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/129

107

107

Eere of Roem die ydel is.Vana Gloria.

haer ’t lof aenbrenght, maer maeckt dat wy die gaen ſoecken, want een ygelijck heeft van natuere deſe bloedſuyghster, van Liefde tot Eere, by ſich, en daerom kan men dieſelve ſoo lichtlijck niet uyt de ſinnen drijven: niet min oock die geene, die daer meenen dat zy de ydele Eere verachten: want als zy daer in ſelve behaegen ſcheppen, dan verſmaeden zy die immers niet: ondertuſſchen roemen zy ſich ſelve inwendigh van haere Eere, diewelcke zy ſeer reuckeloos en onbedacht omhelſen. Een groot inſwelger van ydele Eere is die geene, naer ’t gevoelen van V. Maximus, diewelcke ſich roemt dat hy verre van de Eere is, diewelcke van doorluchtige en vermaerde Mannen geſocht wort, door needrige dingen: deſe diewelcke vermaenen van de verachtinge van Eere, en verachten dieſelve niet, alſſe over haere boecken en ſchriften geſchiet, gelijck Tullius, in ſijne reede voor Archia den Poëet te kennen geeft, daer hy ſeyt: Wy worden, ſeyt hy, al te ſaemen getrocken door lof en prijs, een yder ſoeckt nae de hooghſte. Iae ſelve de Philosophen, ſchrijven haere naemen op de boecken, die zy van de verachtinge van de Eere geſchreven hebben, en waer in zy de eedelheyt en ’t lof verachten, daer in zy willen geroemt en gepreſen zijn. Hoe ſoetjes dat deſe bloedſuyghſter ſuyght, kan men mercken van ſulcke perſonagien, die van hooger macht en aenſien zijn, diewelcke met eerlijcke daeden en wercken haer leven hebben verciert, en te gelijck ſtoffe gegeven aen de brave verſtanden, om een hiſtorie te beſchrijven, diewelcke niet vertoeft hebben tot dat andere dieſelve aen den dagh brachten, maer hebben haere dappere daeden met haer eygen hand beſchreven, gelijck I. Cæſar. De Keyſer Adrianus maeckte boecken van ſijn leven, en gafſe ſijne geleerde vrygemaeckte ſlaven, om die onder haeren naeme, uyt te geven: onder welcke, ſoo Æ. Spartianus ſeyt, de boecken van Phlegeton mede van Adrianus waeren beſchreven. Septimius Severus gafſe uyt onder ſijn eygen naeme. Pius de ii heeft met ſijn eygen hand de geſchiedeniſſen, geduerende ſijn Pauſdom voorgevallen, beſchreven, waer in hy met ſijn eygen penne doorgaens ſijn eygen lof verhaelt, daer van men Fulgoſum breeder kan leſen.
De Trompet in de rechter hand, is een gemeen gereetſchap van de ydele Eere, diewelcke ’t ampt doet van haer eygen naem uyt te blaeſen: en dit ſiet op die geene, diewelcke haer in de ydele Eere te buyten gaen, en die met haer eygen mond haer lof uytbrommen, en met hooghdravende woorden hare wercken verheffen, en ſooſe eenigh goed werck maecken, ſoo maecken zy datmen ’t ſal weeten, en op dat men ’t immers dan wel ſal weeten, ſoo geven zy dieſelve aen den dagh. S. Chryſoſtomus ſeyt over de ſpreucke Mathæi vi, Als ghy aelmoeſſen doet, ſoo laet gheen baſuyne voor u blaeſen. Sulx dat de baſuyne is alle handelinge of daed, door de welcke de roem of lof van ’t werck vertoont wort, en dat het uytblaeſen met de Trompet, is te verlangen nae de pompe of pracht van de ydele Eere. Het is een lelijcke ſaecke ſich te roemen: jae haetelijck aen God en aen den Menſchen, waer over oock God, Moab haetede, om dat hy roemſuchtigh en hovaerdigh was. Ariſtides de Griexſche Redenaer, hielt het daer voor, wanneer de daeden mette woorden over een quaemen, dat het alſdan betaemlijck was ſich ſelve te prijſen: Om ſijne meeninge te beveſtigen voert hy de woorden van Achilles in, alwaer hy roemt dat hy twaelf Steden met de ſcheepsvloten heeft ingenomen, en elf te lande, en veele ſchatten en rijckdommen wegh gevoert, en had alle deſe geſchencken de Goddinne Atridæ vereert. Ariſtides voeghter by: Niemant van de Griecken, wort hier over toornigh. Waerom? Want haere woorden komen met haere daeden over een. Daer is geen ſaecke, die ’t lof meerder verdonckert, als datmen in ſijne wercken pocht en roemt, alhoewel oock de roem mocht waerachtigh zijn: eygen lof ſtinckt. ’t Is niet waerdigh datmen voor goed kenne de verantwoordinge van Ariſtides, diewelcke hebbende gepreſen ſijn eygen vertoogh, dat hy over Minerva gedaen hadde, worde nochtans beriſpt, om dat hy ſich ſelve geroemt hadde: evenwel hielt hy ſtaende, dat hy wel gedaen hadde in ſich ſelve te prijſen, en dat met veele voordaeden, inſonderheyt van Homerus, diewelcke ſich aennam het Prinſdom van de Poësie of Dichtkonſt, en dat Heſiodus het ſelve mede doet. Ick antwoorde, datmen nae de voordaed van de Poëten in ſich ſelve te prijſen en te roemen, geen beſluyt moet ſtellen, overmits het haer ydel gebruyck is, dat zy meer de ydele Eere als de daed ſelve begeeren, en oock met openen

O 2monde