Naar inhoud springen

Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/175

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
153
153
Gemeenſchap van ’s Menſchen leven.      Commertio, &c.

van noode heeft, en d’eene alleene niet kan maelen: alſoo kan oock de Menſch niet alles alleene doen. En daerom noemen wy onse vriendſchappen, nootwendſcheden, om dat een yder noodſaeckelijck eenigen Vriend moet hebben, waer mede hy ſijn voorſtel en meeninge kan overwegen, en met onderlinge Weldaed d’een den anderen te recht helpen en te hulpe komen.

Even gelijck de Oyevaers doen, diewelcke om datſe langh van hals zijn, ſoo wort haer dieſelve door ’t langh vliegen moede, alſoo datſe d’een achter d’ander met haere halſen, op malkanders rugge leunen, en d’eerſte voorgevlogen hebbende, komt dan weder op de achterſte ruſten, gelijck Plinius ſeyt, ter tijd de vermoeytheyt over is. Iſidorus verhaelt even ’t ſelve van de Herten, want als zy eenigh Waeter over ſwemmen, ſoo worden zy in korter tijd moede, door de ſwaerte der Hoornen, ſulx datſe ’t hoofd niet langer konnen boven houden, en dan ſwemt het voorſte Hert weder achter aen, en ruſt dan met ſijn hoofd op des achterſten ſchoft, en aldus verpoſen zy malkanderen, tot zy alle zijn over geſwommen. Alſoo zijn oock de Menſchen verbonden d’een des anderen hulpe te ſoecken, nae ’t ſpreeckwoord, dat van de Griecken is genomen, d’eene hand waſcht den anderen, d’eene Menſch behout den anderen, jae d’eene Stad den anderen. En dit geſchiet, door geen ander middel, dan door de gemeenſchap en handelinge, te weeten, gelijck Ariſtoteles onder de vijf redenen, deſe de vierde plaetſe geefr, van ’t geene uyt en in de Stadt gebracht wert. Onder welcke twee handelingen oock de gemeenſchap beſtaet: Want wy krijgen in onſe Stadt ’t geene ons ontbreeckt, en ’t geene wy in overvloet hebben, deelen wy weder uyt. Daerom heeft God de Oppermeeſter van deſe Werreld wijſſelijck beſchickt, dat hy in eene plaetſe niet alle dingen heeft gegeven, maer hy heeft gewilt dat deſe gemeenſchap met eene gelijckmatigheyt oft proportie ſoude over een komen, te meer, alſoo d’eene des anderen arbeyt van noode heeft: hebbende ’t eene Volck, hier door, gelegentheyt om met het ander te handelen en malkanderen te vergeſelſchappen. En hier uyt is voorts gekomen de verwiſſelinge van het koopen en verkoopen, en de gemeenſchap van het Menſchlijcke leven.

Vulgo. ’t Gemeen Volck of Heeromnes.

DEwijl in onſe afbeeldingen de Adel is afgemaelt, ſoo moeten wy oock het gemeen Volxken afſchilderen. ’t Welck men magh doen, ’t zy door een Man of Vrouwe, nae dat het iemant belieft, alleen dat de kleederen kort zijn, geel van verwe, de hoofdhayren recht over eynde en heel verwart. Hebbende Eſels ooren, en boven op ’t hoofd ſal hy den Vogel Aſſiolo hebben, bockende en ſiende nae der aerde, houdende met beyde handen een Beeſſem, om de vuylnis te keeren, en een Spaede ter ſyden.
’t Gemeene Volxken wort geſeyt, die ſlagh van Menſchen in een Stadt, diewelcke onbequaem zijn totten Raed, Regieringe, Leeringe, Vrye konſten, en Burgerlijcke bedieningen, om met Burgeren en Edelen te verkeeren.
Een kort kleet wort haer gegeven, om dat het gemeene Volck by den Romeynen niet geoorloft was een langh kleed te dragen, en om de ſlechtigheyt noch meer uyt te drucken, iſſe in ’t geel gekleet, ’t welck men

V                  niet