Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/213

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
191
191
Gunſte. Favore. Handgrepen, konſtigh en ſwaer Wercktuygh, &c.

waer door men geen ſlechte perſoonen wil kennen, en dit wort door haere blindheyt aengemerckt, en de Heerſchappye van de Fortuyne, waer door de Gunſte meeſt wort verkregen, is door het Rad afgebeeld. Dit wordt aldus geſeyt nae ’t gemeene Mans praetjen, maer wy moeten gantſch geene Heerſchappye de Fortuyne toeſchrijven, wetende, dat alles hanght aen de Godlijcke voorſienigheydt. En in deſe moetmen de Waerheyt volgen, die van D. Thomas tegens de Heydenen, is verdedight.

Favore. Gunſte, nae dat die Apelles afmaelt.

EEn gewapent Ionghman met een groot Schild, dat op de aerde ſtaet, alwaer een Zee met een Dolphijn is ingeſchildert, dragende een kindeken op den rugge, dat op de Liere ſpeelt, houdende in de rechter hand een Scepter, die nae der aerde is gekeert.
 De Gunſt wort gewaepent gemaelt van wegen de ſtoutigheyt, van datmen ſich wacker in de aenſlaegen, die van groot gevaer zijn, moet vertoonen, waer door zy dickwijls haer lijf in de Waeghſchael ſtellen, en die noch met eere van daer geraecken.
 ’t Schild is een teycken dat de Gunſten beſchutſels zijn van een goede naem, en van de goederen, gelijck het Schild een beſcherminge is van ’s Menſchen leven.
 De Dolphijn als geſeyt is, paſt op den Fabel van Arion die eedele Harpeſlaeger, diewelcke door de nijdigheydt van eenige Schippers, uyt het Schip in de Zee geworpen zijnde, van deſen Viſch vriendlijck op den Oever is gedraegen. Welcke dienſt wy tot ons voornemen konnen gebruycken: Want de Gunſt moet weſen ſonder verbinteniſſe, en ſonder ſchade van die dieſelve doet, maer tot profijt en eere van dieſe gedaen wort. Welcke hoedanigheden wy uytdrucklijck, in den Dolphijn, ſien, diewelcke ſonder ſijne ſchaede den Harpeſlaeger door ’t waeter draeght en berght hem ſijn leven. Men ſeght oock dat iemant wort gedragen, wanneer hy door de Gunſte wort opgeholpen, en door ſulck middel, komt men lichtlijck tot het wit van ſijn voornemen. In plaets van den Dolphijn kan men een Schip diep in Zee maecken, dat recht voor de Wind ſeylt, om te vertoonen dat de Gunſt een hulpmiddel is tot vervullinge van ſijne begeerte.
 De Scepter ter aerden gekeert, is een teycken waer door de Perſiſche Koningen haere onderdaenen Gunſte betoonden, raeckende daer mede aen haer hoofd, waer over men in de H. Hiſtorien leeſt, dat Aſſuerus van de Heydenſche Schrijvers Artaxerxes genaemt, om ſijne Huyſvrouwe Heſter Gunſt te betoonen, raeckte haer met ſijnen Scepter aen ’t hoofd.
 De Oude maelden oock de Gunſt af by de grootſte vinger, die in de hand was gebogen; de reeden daer van kan men by Pierium en andere leſen.

Mechanica. Handgrepen, konſtigh en ſwaer Wercktuygh.

EEn bedaeghde Vrouwe met een beknopt kleed, en met een circkel boven op ’t hoofd, recht op ſtaende, die mette rechter hand ſal houden een Sethaeck, Heyblock, &c. en mette ſlincker een Schroeve, op de aerde ſal een Windaes ſtaen.
 Mechanica is een konſtigh handwerck, datmen doet door de Theorie of ſpieglinge van de Mathematiſche kenniſſe, als Arithmetica, Geometrie en verſcheyden maeten: en bediet een werck dat met konſt gemaeckt is, om boven het Menſchlijck vermogen, met kleyne kracht, ſwaere dingen uyt ſijn plaets te bewegen, weſende dit het ſelve, datmen in groote gebouwſelen gebruyckt, waer door men met verſcheyden inſtrumenten of wercktuygen, de kracht van de Natuyre kan overwinnen, want men haelt met kleyne moeyte, groote ſwaerte van der aerde wegh, en recht daer mede wonderlijcke dingen uyt.
 Bedaeght wort zy gemaelt, om dat men daer door bequaem is om de reeden te vatten, en daer door eervaeren wort in alle Burgerlijcke en Mechaniſche wercken.
 Beknopt van kleederen is zy gemaeckt, om dat die in de Mathematiſche dingen beſigh is, moet los en vry zijn, van alle verhinderingen, om dat men te beter, met verſtand en naerſtigheyt, ſijne konſt magh in ’t werck ſtellen. De circkel wort haer op ’t hoofd geſtelt, om te betoonen dat de Mechaniſche

werckin-