Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/256

234

234

Eeuwigh Romen.Roma Æterna.

op den 14 Mey 1527 op eenen ladder in de Voorſtad van Romen wilde klimmen, met een kogel wierde doorſchoten, ten eynde de moetwille en ſmaet, niet ſoude ongeſtraft blijven, die zy de heylige ſtad hadden aengedaen, en in ’t beſonder de plaetſe, waer den H. Paus Leo iv de muyren om S. Pieter bouwde: waer van Anaſtaſius de Boeckbewaerder verhaelt, dat in ’t Iaer 851 de eerwaerdige Biſſchop met ſijn eygen mond, op dieſelfde muyre, drie gebeden met veele ſuchten en traenen heeft uytgeſproken, biddende en verſoeckende dat deſe ſtad mocht in eeuwigheyt worden bewaert, door Christi hulpe en aller Heyligen en Engelen byſtand, en datſe mocht bevrijt, en ten eynde toe, onverſchrickt blijven, van de geheele inval der vyanden. Op deſe muyre die by d’andere Pauſſen in een bolwerck verandert is, quam Bourbon om ’t leven, blijvende ſijn lichaem by den ſijnen verborgen, ſulx datmen ’t ſelve noyt meer ſagh. Zijne Soldaeten zijn oock niet ongeſtraft gebleven, diewelcke of zy wel Romen plunderden, niet te min, diewijl zy geen hoofd hadden, blevenſe al doot en geſmoort in Italien, ſulx datſe te huys ’t ſelve niet hebben konnen nae vertellen. Een ſtraffe die ’t barbariſche Volck waerdigh was, en die niet koſten verdraegen de eeuwige bewaeringe van Romen: Waer in ſedert de plunderingh van Bourbon ſoo veele ſchoone nieuwe gebouwen zijn opgerecht, datmen daer van een andere ſtad ſoude konnen toeſtellen, die noch by andere ſteeden niet was te vergelijcken. Gheen wratjen kan Romens ſchoonheyt ſchaeden, maer ’t geene Lipſius ontleent heeft Hodie quæritur nec invenitur in ſuo ſolo, dat ſelve kan men oock van alle ſteeden ter Werlt ſeggen: want daer is niet eene ſtad die met dieſelve gevels, gebouwen, manieren en moederlijcke taele, die zy hadde voor 2375 Iaren, in eenen ſtand is gebleven, jae oock geene stad die 1500 Iaeren geſtaen heeft. ’t Is genoegh datmen Romen tegenwoordigh vind veel ſchoonder als oyt te vooren op ſijnen grond. Het alderoudſte gebouw, ’t welck noch in ’t geheel geſien wort, is het Pantheum, ’t welck geeyndight is in ’t derde Burgemeesterſchap van Agrippa, waer van de voorgevel uytgehouwen is 25 Iaeren voor Chriſti geboorte. Oock weet ick niet dat ter Werld een ſoo ouden en wijden gebouw is, ſtaende als een naevel midden in de bewoonde ſtad Romen. Daer worden oock op andere plaetſen, andere kleyne Heydenſche Tempels gevonden, die in Chriſten Kercken verandert zijn, en daer ſiet men noch hooge ſpitſen, die van de oude Roomſche Keyſeren geſien zijn. Veele ſteeden zijnder die op haren grond niet ſtaen, daerſe in ’t begin op gebouwt zijn: Maer verre daer af, want Romen wordt op den ſelven grond gevonden daer het van Romulus is beſteecken, en daer nae van de Naevolgers de Koningen, Dictatoren en Keyſeren tot op Aurelianum en Carol. Magnum toe, en oock van Paus Leo iv, ſulx dat nieuw Romen 14 mijlen in haeren omloop heeft, ſonder de Burgh of Voorſtad, die oock twee mijlen begrijpt, zijnde te ſaemen 16 mijlen, grooter als het oude, ’t welck ten tijde van Vespaſianus de Keyſer 13 mijlen en 200 treeden, omvatte, gelijck Plinius ſchrijft in ’t 3 boecx 5 cap. en ſoo duyſent paſſen een mijle maecken, ſoo was het 13 mijlen en 200 paſſen in ’t ronde. Van eene ſtad die noch ſtaet met ſoo grooten omloop, kan men niet ſeggen datſe doot zy, maer datſe weder levendigh is geworden en eeuwigh gemaeckt door de bewaeringe van de H. Apoſtelen en door de innige gebeden van de Pauſſen, Chriſti Stadhouders. Nae dat Trojen, Carthago, Athenen en andere ſteeden zijn verwoeſt, zijnſe niet weder opgeſtaen, maer Romen veelmaels van de Barbaren en ongeloovige verwoeſt zijnde, is veel wackerder en luſtiger, door het believen Gods, herboren en herreſen, als oyt te vooren, zijnde een ſtad die van God verkoren is tot een grondſteen en hoofd van de H. Kercke, gelijck men ſiet datſe bewaert en onderhouden wort als een eeuwige ſtad. Welcken tijtel van eeuwigh haeren oorſprongh neemt uyte boecken der Sibyllinen, en is daer nae in de Medaglien geſtelt. Tibullus en Auſ. Gallus noemen haer eeuwigh, gelijckſe oock van andere is genoemt. Niet dat Romen ſal eeuwigh duyren: En ick weet wel dat het met de geheele Werld ſal vergaen in den algemeenen brand, maer voor ſoo veele dat het duyren ſal totten dagh des oordeels toe. En als de ſtad Romen daer niet meer ſal zijn, dat ſal een teycken weſen van het eynde des Werlts, gelijck Lactantius in ’t vii boeck cap. xxv verhaelt. Dat Romen

totten