Naar inhoud springen

Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/276

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
254
254
Kenniſſe, Verſtand.Kindsheyt, &c.


Ketterye, nae de meeninge van D. Thomas en andere, is een doolinge in ’t Verſtand, aen ’t welcke de wille hartneckelijck hangt.
Oud wordt zy gemaelt, om de uyterſte trappe van de oude ingewortelde verkeertheyt des Ketters uyt te drucken.
Van ſchricklijck opſicht is zy, om datſe van alle ſchoonheyt en het klaerſchijnende licht des Geloofs en der Chriſtlijcke Waerheyt berooft is, waer door de Menſche lelijcker wort, als de Duyvel ſelve.
Zy ſpouwt een roockige vlamme uyt haer mond, om te kennen te geven haere Godlooſe overredingen en verkeerde genegentheyt, die alles vernielt wat haer tegen is.
De wilde en verwarde hoofdhayren zijn haere quaede gedachten, die altijd, tot haere verdedinge, vaerdigh ſtaen.
Het naeckte lichaem bediet, datſe van alle deughden naeckt en bloot is.
De uytgedrooghde hangende Mammen, vertoonen de dorheyt van haere kracht, ſonder welcke men de wercken niet kan doen, die het eeuwige leven waerdigh zijn.
Het Boeck daer de Slangen door kruypen, zijn de valſche leeringen, als mede de ſchadelijcke en verſchricklijcke ſpreucken, zijnde als venijnige Slangen.
Het ſtroyen van de Slangen zijn de werckingen, om haere valſche meeninge te ſayen.

Intelligenza. Kenniſſe, Verſtand.

EEn Vrouwe in ’t goud gekleet, die in de rechter hand een Sphæra of Hemelſche ronde hout, en in de ſlincker een Slange, zijnde met bloemen bekranſt.
Kenniſſe noemen wy die vereeninge, die ons gemoed heeft, mette ſaecke die van haer verſtaen is. En zy wort in ’t goud gekleet, om datſe doorluchtigh, helder en blinckende wil zijn, niet nae de gemeene ſlagh, maer eedel en verre afgeſcheyden van de loſſe kenniſſe van ’t ſlecht Volxken en van Ian Rap, ’t welck alles door de ſonderlinge ſchoonheyt van ’t goud wordt onderſcheyden. Men ſoude noch veele manieren van deſe beeldeniſſe konnen maecken, als datſe de Hemelſche Sphæren beweeght, nae ’t ſeggen van de Philoſophen. Maer om dat ons voornaemſte ooghwit is, van die dingen te handelen, die aen ’t werck en aen de Menſchlijcke kenniſſe hangen, ſoo ſullen wy oock daer van alleene ſpreecken, gelijck wy ſulx door de Sphæra en door de Slange vertoonen, want om hooge en ſwaere dingen te verſtaen, is ’t noodigh, datmen eerſt, als de Slange, op der aerde kruype, en met ons verſtand de beginſelen van de aerdſche dingen leere verſtaen, die niet ſoo volkomen zijn als de Hemelſche. Daerom is haer in de ſlincker hand de Slange en in de rechter de Sphære gegeven.
De bloemekrans op ’t hoofd, vertoont ons in wat deel des lichaems deſe mogentheyt is geveſtight: waer door verſtaen wort, en te gelijck door de bloemen is aengeweſen, dat de kenniſſe uyt haer natuyre, een volkomentheyt des gemoeds is, zijnde van een goede reuck om een goede naeme te verwecken, door het goed gevoelen, dat andere, in haer gemoed, van haer hebben.

Intelligenza. Keniſſe.

EEn Vrouwe die een Luyte in de rechter hand, en een geſchreven taefel in de ſlincker hand heeft.
Hier door wort getoont, dat de kenniſſe ten meeſten deel, door de eervaerentheyt of door vlijtige naeſpeuringe of leeſinge der ſchriften, voortkomt, gelijck een yder lichtlijck kan begrijpen.

Pueritia. Kindsheyt.

EEn kind met verſcheyden verwen gekleet, rijdende te Paerde op een riet. Kindsheydt is het eerſte Ouder van den Menſch, beginnende van de geboorte af, geduyrende tot het tiende Iaer: in ’t welcke de Menſch de reeden niet kan gebruycken, door de middelen die hy heeft, vermits de ſinnen ſwack zijn in dees ouder: En daerom wort dit het beginſel genaemt.
De verſcheydenheyt van de verwen, paſt op de kindſcheyt, gelijck oock het riet, want ’t een en ’t ander bediet veranderlijckheyd en onbeſtandigheyd.

Pueritia.

EEn kindeken ’t welck mette rechter hand een papiere Meulentjen houd, dat door

den