Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/290

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
268
268
De Koets van de Aerde. Carro del Terra.


 De koetſe is hem gegeven, om zijne beweginge in de groote wijde en vlacke zee te betoonen, en de ruyſchinge en bulderinge die hy doet, zijn gelijck de raeders van de karre.
 Deſe karre wort van wreede Zeepaerden voortgetrocken, om te bewijſen, dat Neptunus de eerſte vinder van de Paerden geweeſt is: gelijck de Poëten ſeggen, want als hy met zijne drytande Vorck, op der aerde ſloegh, ſoo quaemer een Paerd uytſpringen. En gelijck Diodorus verhaelt, ſoo was hy de eerſte die de Paerden betemde.

Carro del Terra. De Koets van de Aerde.

BOccatius in de afkomſt der Goden, maelt de aerde af een Vrouwe, met een hulſel op ’t hoofd, en met een kroone van toorens, waer over zy van de Poëten getoorent geheeten wort. Zy is geciert met een kleed van veel bladers van boomen, en van groene kruyden en bloemen, houdende metten rechter hand een ſcepter en mette ſlincker een ſleutel. Zy ſal ſitten op een vierkante wagen met vier raeders, en op die ſelve wagen zijn eenige ſitplaetſen ledigh, voortgetrocken zijnde van twee Leeuwen.
 De getoorende kroone betoont, dat het aldus op der aerde geſtelt is, weſende de ommeloop der aerden als een koninxkroon geciert met ſteeden, toorens, kaſteelen en dorpen.
 Het kleed mette vercierſels van kruyd en bloemen, bedieden de boſſchen en oneindelijcke andere dingen, waer mede de vlackte des aerdrijx bedeckt is.
 De ſcepter in de rechter hand, bediet de Koningrijcken, Rijckdommen en macht van de Heerſchappers der Werreld.
 De ſleutel, nae dat Iſidorus verhaelt, is om te bewijſen dat de aerde by winter tijd wort geſloten, en verberght het ſaet dat onder haer geſaeyt is, ter tijd dat het begint als bloeyende in de Lenten uyt te komen, en wort dan geſeyt dat de aerde haer ontſluyt.
 De Leeuwen, die de karre trecken, vertoonen het gebruyck van den Landbouw in ’t ſaeyen, want de Leeuwen (gelijck Solinus verhaelt in zijne wonderwercken) zijn gewoon haere reyſe door ’t ſtof te doen, en dan decken zy haere voetſtappen wederom met ſtof toe, en dat door ’t ſlingeren van haeren ſteert, ten eynde de Iaegers haeren wegh niet ſouden beſpieden.
 Inſgelijx doen oock de bouwlieden, want als zy het ſaet inder aerde hebben geworpen, ſoo decken zy haeſtelijck de voorens, ten einde de Vogels het geſaeyde niet ſouden op picken.
 De ſittplaetſen, als wy geſeyt hebben, willen wy nergens anders toe invoeren, als om te betoonen dat niet alleen de huyſen, maer oock de ſteeden dickwijls door den krijgh of Peſte leedigh blijven. Ofte dat op het vlacke der aerde, veele plaetſen leedig ſtaen en onbewoont zijn. Of dat de aerde veele plaetſe leedigh houd, voor ’t geene daer noch op ſal waſſen.

Koets van den Nacht, gelijck dieſelve van veele Poeeten, en in ’t beſonder van Boccatius is beſchreven.

EEn Vrouwe op een Wagen met vier raeders, om te betoonen de vier nachtwaecken. Tibullus geeft haer twee ſwarte Paerden, daer mede hy de donckerheyd van de nacht uytbeelt: andere doen haer voorttrecken, van twee ſchuyfuyten of uylen, weſende nachtvogels. Virgilius geeft haer twee groote ſwarte vleugels, geſtreckt op de maniere datſe ſchijnt te vliegen, en toont als ofſe ’t aerdrijck daer mede overſchaduwde, en Ovidius omſlingert haer hoofd, met een krans van Manekoppen, den ſlaep daer mede uytdruckende.

Carro di Giove. De Koetſe of Wagen van Iupiter.

IVpiter wort vrolijck en goedertieren afgebeelt, een Man van veertigh Iaren: en nae de Medaglie van Antoninus Pius en Gordianus wort hy naeckt afgemaelt: maer om hem wat meer bevalligheyt te geven en de beſchaemde leeden te decken, ſullen wy hem in plaets van een hals ſluyer, een blauw laecken of ſijden kleed geven, dat met verſcheyden bloemen is geweven.
 Hy ſal in de rechterhand een ſpieſſe en in de ſlincker den blixem houden, ſtaende over eynde op een Koets, die van twee Adelaers wort voortgetrocken.
 Hy wort naeckt gemaelt, om dat de Oude,

de,