Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/351

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
329
Het Midden. Mezo.

mede zy verſorght, dat nochtans by gebreck van ſpijſe, die niets ſouden ontbreecken.

Mette rechterhand vertoontſe een waerachtigh teyken van een meelijdigh Menſch, diewelcke eenige gaven met Godvruchtige mijnen ſchijnt uyt te reycken, om door de Liefde, uyt haere eygene middelen, den behoeftigen onderſtant te doen.


Mezo. Het Midden.


EEn bedaeghd Man, die met een geeſtige ſtand, op een Aerdſche globe ſtaet, met een gulden Mantel, hebbende een Lauwerkrans op ’t hoofd, en ſeer bevalligh in de rechter hand, een Circkel rond, dat recht in ’t midden is doorgeſneden, wijſende metten voorſten Vinger van de ſlincker hand, op den navel, hebbende een Sonne op ’t hoofd.

Door ’t Midden ſoude men veele dingen konnen verſtaen: voor eerſt bediet Mezo het middel of een inſtrument, waer door men eenige dingen doet: gelijck men oock in de plaetſlijcke beweginge drie dingen aenmerckt, ten eerſten de bepalinge, van waer, tot wien, en ten derden, waer door de beweeghlijcke ſaecke paſſeert. Ten tweeden bedietſe oock de middelmaetigheyt van de dingen die van d’een en d’ander ſijde niet buyten ſchreef gaen, dat is te ſeggen, die het midden houden, niet wijckende nae de voorbaerighſte noch nae de verachtſte ſijde.

Het Midden wort genomen voor een gelijck deel van eene ſaecke, die in tween gedeelt zijnde, beyde even gelijck is: en ten laeſten bediet het dat deel dat gelijckmatigh de uyterſte deelen onderſcheyt, gelijck in een circkel het middelpunt of centrum, waer uyt alle de lijnen, die nae de circumferentie, of omloop getrocken worden, onder een ander moeten gelijck weſen, gelijck Euclides ſeyt en Aristoteles verhaelt in zijne Zeedekonſt, dit noem ick het midden, dat even verre van beyde uyterſte eynden is afgeſcheyden.

Bedaeght wort hy gemaelt, om dat dees Ouder het Midden is, niet alleen van de Iaeren onſes levens, maer oock dat daer in het leven is, van de kracht en wackerheyt des lichaems en des gemoeds. Aen ’t lichaem, om dat in dees Ouder het temperament of de gemaetigheyt nu in ’t meeſte bloeyen is: Aen ’t gemoed, om dat de Menſch (geleyt zijnde door de reeden) in dees Ouder, weet te gebruycken, alle de vier deughden, te weeten Sterckheyt, Wijsheyt, Matigheyt en Gerechtigheyt, weſende de Menſch alsdan gekomen tot een volmaeckte kenniſſe der ſelven.

Hy ſtaet op een globe van ’t Aerdrijck, weſende dieſelve het centrum of het middelpunt des gantſchen Werelts, en dat door haere ſwaerte, en daer uyt komt het, dat het ſwaere altijd ſoeckt de nederſte plaetſe, diewelcke is, daerſe verſt van den Hemel afdaelt, en dieſelve eens verkregen hebbende, ſoo kanſe natuyrlijcker wijſe daer van niet afwijcken, gelijck ’t ſelve Manilius in zijne dichten verhaelt. En Gi. Sacroboſco leert datſelve oock klaerlijck in ’t eerſte boeck van zijne Sphæra: Maer, ſeyt hy, dat het Aerdrijck in ’t midden van alles onbeweeghlijck wort onderhouden, daer het nochtans het alderſwaerſte is, dat ſchijnt haer ſwaerwichtigheyt ons te overreeden: dan al wat ſwaer is, daelt uyter natuyre nae het centrum. Het centrum dan, is het Middelpunt van ’t firmament, derhalven ſoo treckt de Aerde, dewijl die ten hooghſten ſwaer is, natuyrlijcker wijſe, nae ’t middelpunt.

De goude Mantel en de Lauwerkroone,

T t bedie-