bedieden de volmaecktheyt, als dickwijls geſeyt is, en de waerdie van de Deughd, die in de middelmaetigheyt beſtaet, daer van ſeyt oock Heſiodus, de helfte is meer als ’t geheel. ’t Welck oock Plato beveſtight, want de volmaecktheyt ſtaet in ’t Midden, niet in ’t geheel, want aldaer zijn dingen die buyten ſchreef gaen, die oock dickwijls ſchandigh en ſchadigh zijn. Ten laeſten ſoo kan het goud oock het Midden bedieden, want de groote Werreld mette kleyne, dat is met den Menſche vergelijckende, ſoo ſeggen de Paracelſiſten, dat het ſilver de herſſen en het goud het harte is, ’t welck, gelijck de Anatomici verklaeren, ſtaet in ’t midden van de borſt des Mans. Waer uyt, als uyt een beginſel van ’t leven, alle volmaecktheyt en Menſchlijcke ſimmetrie of gelijckheyt heer komt; levende ’t hert, gelijck Ariſtoteles ſeght, aldereerſt, en ſtervende alderlaetst.
Hy houd in de rechter hand den Circkel die in twee gelijcke deelen is doorgeſneden, om de Æquinoctiaelcirckel te vertoonen, die welcke de Sphæra in twee gelijcke deelen doorſnijt, paſſeerende door de Polen des Werrelts, en is even verre afgeſcheyden van beyde de linien, die het Solſtitium of Sonneſtand maecken, als wanneer de Sonne loopt door het eerſte punt van Cancer, en ſich, ſoo verre hy kan, nae den Zenit naedert, te weeten tot dat punt des Hemels dat boven onſen hoofde ſtaende, het Solſtitium of den Sonnestand van de Lente maeckt, en raeckende daer nae wederom aen ’t begin van Capricornus, maecktſe den Sonneſtand van den Winter, wijckende van ons ſoo veel zy kan. Maer alſoo haeſt als zy raeckt het beginſel van Aries, maecktſe den eevenaer van de Lente, en ſoo haest zy Libra raeckt, maecktſe den eevenaer van den Herfſt, dat is dagh en nacht even langh, en deſe wort de Æquator geheeten, maeckende dagh en nacht elck van 12 uren.
Oock is dit het gordel van ’t primum mobile, ’t welck in twee gelijcke deelen, op de maniere als een gordel is afgedeelt. Hy houd de voorſte vinger, wijſende op den Navel of ’t rechte Midden, want Pierius Valerianus verhaelt, dat de Navel den Menſche recht midden in ’t gantſche lichaem is, of wil men de beenen wijt uyt ſtrecken en de armen open om hooge leggen, ſoo ſal ’t op de maniere van een vierkant weeſen. Maer dit is niet ſonder reeden, want het is van de alderbeſte Anatomici getuyght, gelijck Vaſſæus in zijne eerſte Anatomiſche tafel te kennen geeft, als mede van Pomponius Gauricus, Galenus en andere, die daer ſoeckende nae ’t middelſte van ’t lichaem, ſeyden, dat het Hart of de Navel ’t moſten zijn: maer hy ſeyt, dat het Hart is het midden van de borſt, en de Navel het midden van ’t geheele lichaem. Hy wort met een Sonne, daer een rechte lijne doorgaet, op ’t hoofd geſchildert, om den Middagh van onſen Horizont te vertoonen, want als de Sonne de Middaghs-linie paſſeert, de Menſche zijnde waer hy wil, oock in wat tijd van ’t Iaer, ſoo maecktſe altijd den Middagh, deelende dieſelve linie, den Hemel in twee deelen.
Ick ſal wijder ſeggen, dat de Sonne een ſeer goed beeld is van het Midden, om dat hy ſtaet in ’t midden van alle de Planeten, gelijck Ptolomæus en Albertegnio ’t ſelve met veele reedenen bewijſen: beſluytende eindlijck, dat de Sonne ſtaet boven de Maene, Mercurius en Venus, en onder Saturnus, Jupiter en Mars, ’t welck niet is buyten reeden, want dewijl hy in ’t Midden ſtaet, ſoo is hy een regel en richtſnoer van alle de andere Planeten, doch met een beſondere reeden en onderſcheyt. Want Mars, Jupiter en Saturnus, uyt oorſaecke van het Epidicum, komen met de beweginge van de Sonne over een. Maer Luna, Mercurius en Venus, ſtellen ſich gelijck mette beweginge der Sonne. En dat is een reeden waerom de Sonne in ’t midden ſtaet, om de andere twee verſcheyden bewegingen over een te brengen. Een ander reeden iſſer van Albumazar, die daer ſeyt, dat God de Heere, de Sonne niet boven Saturnus hadde geſtelt, om dat hy door zijne groote afweeſigheyt, op de benedenſte dingen niet ſoude hebben konnen wercken, want het aerdrijck ſoude te kout gebleven zijn, en ſoo hy die even boven de Maene hadde geſtelt, ſoo ſoude zijne beweginge al te langhſaem zijn geweeſt, van ’t Ooſten totten Weſten: en door te grooten naderheyt aen ’t Aerdrijck ſouden alle benedenſte dingen verbrant zijn geworden: en nu de Sonne in ’t midden van de Planeeten ſtaet, ſoo maecktſe alle haere werckingen gemaetight. En daerom vermaent Phœbus niet ſonder reeden, by Ovidium,
