Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/386

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
364
 
Oneere, Schande. Ongebondenheyt. Ongeluck, ramp, &c.

de ondeughden het goet vertrouwen, by alle verſtandige, wegh, en maken den Menſche by God walgelijck, by wien de goede naem inſonderheyt wort onderſtut.


Infamia. Oneere, Schande.


EEn naeckte Vrouwe, die over ’t gantſche lichaem melaets is, met ſwarte vleugels, en uytgeſpreyde hayren, als of zy een hooren wilde blaeſen, hebbende op ’t voorhoofd het woord Turpe of Schandigh geſchreven, ontdeckende met d’eene hand de eene ſyde des lichaems.

De Melaetſcheyt was in ’t Oude Teſtament een afbeeldſel van de Sonde, diewelcke inſonderheydt de Schande en Oneere voortbrenght.

Het blaeſende Hooren vertoont, dat haer geluyt ongeluckigh is by den Menſchen, als weſende ſeer leelijck en ſeer onaerdigh.

De ſpreuck voor ’t voorhoofd, Turpe, druckt uyt, dat de Oneere beter van alle Man geſien wort, diemen voor ’t hoofd als op den rugge draeght, daerom ontdecktſe haer ſijde vrywilligh, laetende den toom los aen de gebreken, ſonder datſe ſiet of denckt aen de ſchadelijcke uytvallen van haere eygen eere en achtbaerheyt.


Licenza. Ongebondenheyt.


EEn naeckte Vrouwe die onthult is, metten mond open, en een Wijngaert-ranck om ’t hoofd.

Ongebonden worden die Menſchen genaemt, die daer meer doen als haer ſtaet wel betaemt, jae draegen noch roem by haer ſelve, daer zy nochtans dingen doen, die voor een ander, van gelijcke ſtaet, laſterlijck zijn. En om dat deſe ongebondenheyt oock kan weſen in ’t spreecken, daerom is zy metten mond open gemaeckt. En om datſe oock wel ſchijnt die vryheyt over haer te nemen, dat zy die deelen ontdeckt, die wy door een natuyrlijcke inſtortinge, verbergen, daerom wortſe oock naeckt vertoont. In de reſt van d’andere dingen neemtſe vryheyt, om veele te doen, dat haer niet betaemt, en dit is door de Wijngaert-ranck uytgedruckt, diewelcke haere vruchten toereyckende, veele dingen te wege brenght, die ongebonden en ſchandigh zijn. En gelijck de hoofdhayren, ontbonden zijnde, vrywilligh in ’t wilde ſwayen, waer haer de Wind ſal drijven, alſoo drijven oock de gedachten en handelingen der ongebondene Menſchen, van ſelf herwaerts en derwaerts.


Infortunio. Ongeluck, Ramp.


EEn Man met een doncker taneyte kleet, daer op veele verwoeſte en vervallen huyſen gemaelt, de ſijden totte knyen, mette armen, beenen en voeten naeckt, ſonder iets op ’t hoofd te hebben, in de rechter hand ſal hy een Overvloets hooren houden, dat leedigh is en nae de aerde gekeert, in de ſlincker hand ſal hy een Raeve hebben.

Ongeluck, gelijck Ariſtoteles getuyght, is een tegenſtrijdige uytval van ’t goed en van ’t genoegen: En wat de Raeve belanght, niet om dat hy een Vogel is van quaed voorſpoock, maer om dat hy van de Poëten daer voor geviert wort, ſoo kan hy ons dienen tot een teyken van ongeluck en ramp; even gelijck als dickwijls een droeve waerſchouwinge, een voorſegginge is, van een grooter quaed, dat boven den hoofde hanght: En ſoo moetmen gelooven, dat de ongeluckige uytvallen en verwoeſtingen, door de Godlijcke toelatingen, geschieden: gelijck oock de Oude Waerſeggers geloofden, dat haere wicchelrye een kenteycken was van den wille van Jupiter. Hier door ſullen wy vermaent zijn, om ons af te keeren van de ſnode wercken, en de vaſtigheyt der Deughd volgen, door de welcke de gramſchap Godes wort verſoent, en de ongelucken ophouden.


Infelicita. Ongeluckſaligheyt.


EEn bleecke en magere Vrouwe, mette borſt naeckt, en lange uytgedrooghde Mammen, houdende in den arm een mager kindeken, toonende bedroeft te zijn, om dat zy ’t niet kan voeden door gebreck van Melck. Hebbende aen de rechter arm geene hand, zijnde ſoodanigh datmen met haer groote deernis moet hebben, weſende haer kleed op veele plaetſen geſcheurt.

Dit bovengeſeyde vertoont het gebreck, ſoo wel van de goederen der Fortuyne, als van de Natuyre, van welcke beyde onſe ruſt en vernoeginge heerkomt.

Di-