wort genaemt het Ouder van Hovaerdigheyt, Hooghmoedigheyt en van kyverien. Want de Menſche tracht in dees Ouder, met alle geweld, nae Rijckdom en Eere, ſoeckende dieſelve met alle vlijt, oock in d’uyterſte gevaer des levens te verkrijgen, begeerigh zijnde om ſich een naeme nae te laeten; geduyrende dees Ouder 15 Iaeren.
De ſeſte Ouder is nae Jupiter genaemt, waer in de Menſch nae vreede en ruſte begeerigh is, berouw hebbende over zijne gebreecken en ſonden, die in de vorige Ouden bedreven zijn, loopende tot God, oefnende goede wercken; en dees tijd is van twaelf Iaeren.
Ten laeſten komt Saturnus voor den dagh, weſende kout en droogh, een Planeete vol van droefheyt, van diepe gedachten, en van ſwaermoedigheyt, vol moeylijcke benauwtheyt, en die ſtelt den Menſch in ſoodanigen ſtaet, dat hem ontallijcke kranckheeden en ongemacken overvallen, geduyrende ’t ſelve Ouder totte dood toe; ’t welck van Ariſtoteles genaemt is, het uyterſte van alle ſchricklijckheeden.
Dit zijn dan de gevoelens ontrent d’Ouderdom; en alhoewel die van veel vermaerde Mannen en met groote reeden aldus geſtelt zijn, ſoo konnen dieſelve nochtans, ſeer wel, tot viere getrocken worden: En daerom dient gewaerſchouwt, dat d’Ouder ſich niet altijd in een ſeker getal van Iaeren laet ſluyten: Maer als Galenus ſeyt, ſoo iſſe in het temperament, of in de temperinge van de Natuyre.
En om te keeren totte verklaeringe van onſe beeldniſſe, ſeggen wy, dat de Wapenrock van veele verwen d’Ouder van de Iongelingſchap bediet, uytdruckende de vluchtigheyt en wiſpeltuyrigheyt deſſelven, gelijck Pierius ſeyt.
De weerſchijne verwe bediet de jeugdige Ouder, die ſnellijck haer voornemen en gedachten verandert, gelijck Ariſtoteles ſeyt, de Iongelingen zijn ſeer wiſpeltuyrig, en ’t geene waer nae zy hebben verlanght, daer van walgen zy haeſt. Plato ſeyt, der Iongelingen manieren worden alle daege dickwijls en menighmael verandert. Theoph. ſeyt by Stobæum, ’t is ſwaerlijck iet van den Iongelingen te raemen, haer Ouder is wanckelbaer, ſonder recht ooghmerck, en veel veranderingen onderworpen.
Het deel van ’t goude kleed bediet de volkomentheyt van de Manbaerheyt, die bequaem is, om alle burgerlijcke ſaecken en handwercken uyt te voeren.
Het laeſte deel van ’t kleed, weſende van verſlenſte blaeders, druckt uyt, dat dees afgaende Ouder oock ſoo verſlenſt en verdort, gelijck de blaeders doen, wanneerſe van den boom vallen, verlieſende haer leven en kracht, door den Winter tijd, gelijckende het Ouder van den ouden Man; gelijck Arioſto verhaelt.
Datſe de handen om hoogh houd, hebbende in d’eene hand de Sonne, en in d’ander de Maene, geſchiet om veele oorſaecken, ten eerſten, om dat, gelijck Orus Apollo verhaelt, wanneer de Oude den Ouderdom wilden uytdrucken, ſoo maelden zy een Sonne en Maene, weſende deſe beyde Planeeten, beginſelen van d’Ouder: En om dat de Sonne in den Menſchen de ſinnen ſtortede, ſonder welcke zy anders niet ziellijck ſouden konnen zijn, ſoo ſtorte de Maene daer het waſſen in, ſonder welck men anders geen Ouder ſoude konnen vinden.
Wijders om dat de Sonne en de Maene, de drie voornaemſte leeden regeeren, waer uyt de drie voornaemſte krachten vloeyen, als te weten de Ziellijcke, de Levendige en de Natuyrlijcke: regeerende de Sonne het hoofd, waer in de ziellijcke kracht ſit, als mede het Hert, waer in de levende kracht woont: De Maene, daer nae, beſtiert de Maege, en de Lever, waer in de natuyrlijcke kracht beſtaet, ſonder welcke drie krachten, de Menſch niet koſt leven; gelijck P. Crinitus verhaelt.
Willende dan een geduyrigh en volmaekt Ouder afbeelden, hebben wy den Baſiliſc over einde ſtaende afgemaelt, om dat oock de Egyptenaers mede voor d’Ouder een Baſiliſc ſtelden: Want hy is oock in haere ſpraeck Vreon, dat is Baſiliſc geheeten, jae zy maeckten die van goud, en ſtelden die haere Goden op ’t hoofd. En hierom ſeyden deſe Volcken dat het Ouder, hier door, bediet wierde. En om datter drie ſoorten van Slangen waeren, ſoo ſtierven alle de andere, blijvende de Baſiliſc alleen onſterflijck, die met zijnen aenblas alle andere doode; ſulx dat het ſcheen dat deſe Baſiliſc het leven en dood in zijne macht hadde: En om deſe reeden, wierde hy op ’t hoofd van haere Goden geſtelt.
