ygelijcken. De gemoederen worden door de laſteringen en quaedſprekingen ſoo ontſtelt, datmen daer door een dootlijcke haet tegens den laſteraers aenneemt, niet te min hebben Auguſtus, Veſpaſianus en andere goede Keyſers, geen onderſoeck tegens de quaedſpreeckers willen doen, noch wreedheyt gebruycken, ’t zy met woorden of boexkens, en dat door haere Wijsheyt: Want de tonge der quaedſpreeckers heeft geen macht om het goed gerucht van een groot Prins, die met wijsheyt en gerechtigheyt regeert, te verminderen; want haere goede daeden en wercken, doen den quaedwilligen ſelve liegen. En hierom vergaf Paus Pius ii ſeer mannelijcken die geene, die met ſmaedwoorden en ſchampere ſteecken hem hadden uytgeroepen, maeckende daer van ſeer weynigh werx, en hy wilde dat in een vrye ſtad, als Romen was, oock vry ſoude werden geſproken. Dit is oock het ſeggen geweeſt van den Keyſer Tiberius, als men hem quam klaegen, waer in hy betoonde, dat hy niet veel paſte op de klappernie van Ian Rap en van ’t heeromnes. Want als iemant ſeyde, datmen qualijck van hem ſprack, ſoo antwoorde hy, Indien ick in een veld vol ſchoone bloemen moght wandelen, ſoo ſoude ick evenwel veele hooren, die qualijck van my ſouden ſpreecken. Dit voordeel trock oock Antonius de Philoſooph en Keyſer (danck moet hebben de Philoſophie, die ’t hem hadde geleert) van de quaedſpreeckentheyt en laſteringe, dat hy nieuwsgierigh zijnde, om te weeten wat van hem geſeyt wierde, verbeterde al ’t geene wat hy in hem dacht beriſpelijck te zijn; gelijck Jul. Capitolinus verhaelt. Alle deſe dingen zijn vruchten van de Philoſophie, die de gemoederen regeert, en beſtiert dieſelve metten Scepter van Wijsheyt: Waer door alle verſtandige, oock in alle voorvallen, ſoo wel in voorſpoet als tegenſpoet konnen heerſchen over de tochten des gemoeds: vaſt ſtaende tegens alle beſpringingen en aenvallen der fortuyne. Diogenes gevraeght zijnde, wat hy doch met de Philoſophie al hadde gewonnen? Indien, antwoorde hy, ick niet anders hadde gewonnen, als dit alleen, dat ick onverſchrickt ſtae tegens alle aenvallen der fortuyne. En Dionyſius de Tyran, nae dat hy uyt zijn Rijck verdreven was, en van eener gevraegt zijnde, wat hem doch Plato en de Philoſophie hadde geleert? antwoorde, dat ick deſe ſwaere veranderinge der fortuyne kan geduldigh draegen. Hy bracht ſich ſelve niet om ’t leven gelijck andere hadden gedaen, maer hy bleef vaſt en beſtandigh heerſchende over de tochten of quellingen des gemoeds. Zy draeght den Scepter of Rijxſtaf om veele oorſaken: Want de Philoſophie is een Koninginne van alle geleertheyt en vrye konſten, om dat zy den Princen noodigh is om wel te regeeren, oock om dat zy den geenen tot Koningen maeckt, die haer beſitten, raedende met haere Philoſophische vryheyt, een ſaecke te doen of nae te laeten. En om dat wy door ’t middel van de Philoſophie en van de Wijsheyt, in ’t vreedſaem Rijck van de geruſtheyt leven, alſoo konnen wy daer nae, tot allen tijden, plaets en veranderinge der fortuyne, heerſchen over de genegentheden, hertztochten en ontſtelteniſſen des gemoeds, en ons ſelve beſtieren en regeeren met voorſichtigheyt en wijsheyt. Waer over Zeno beweert, dat de wijſe Philoſophen, niet alleene waeren Vrye, maer oock Koningen.
Philosophia.
Een jonge en ſchoone Vrouwe, die door hooge gedachten is opgetrocken, en die met een kleed is bedeckt dat in veele lappen is geſcheurt: alſoo datter op veele plaetſen het naeckte vlees doorſchijnt nae ’t versjen van Petrarcha, dat de Philoſophie arm en beroyt daer heene gaet. Zy vertoont datſe eenen ſteylen en klippigen bergh wil opklimmen, houdende een geſloten Boeck onder den arm.
De Philoſophie is nae ’t ſeggen van Plato, een kenniſſe van alle Godlijcke, Natuyrlijcke en Menſchlijcke dingen.
Deſe Philoſophie wort Moeder en Dochter van de Deughd geheeten. Een Moeder: Want door de kenniſſe van ’t goede, komt Liefde deſſelven voort, als mede de begeerte, om in de hooghſte volmaecktheyt loflijcke en deughdlijcke ſaecken te wercken: Een Dochter wortſe oock genaemt: Want indien het een ſoodanigh gemoed niet is, dat met veele loflijcke wercken, wel toegeſtelt zy, en in de deughd gegrondveſt, ſoo placht het de Philoſophie niet veel te achten, noch op haere naevolgers veel te paſſen. Maer alſoo het veel gemeender en natuyrlijcker
