Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/442

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
420
Poëtiſche drift of geest. Furore Poetico. 

ander merckpael heeft, als de gewoonte en het verouderde en gepreſene gebruyck. Het Handwerckige of Mechanique wort door ’t Liniael uytgedruckt, ’t welck door gemeene toeſtemminge, haere vaſte en ſeeckere maete heeft. Hier uyt komt het, datmen met een vaſte maete koopt en verkoopt, ’t zy in de begrootinge van geld of van waere. En om dat wy geſeyt hebben, dat het gebruyck van de reeden haer wit heeft, om de handelinge by te woonen, alleen om de Gerechtigheyt: alſoo kan men oock ſeggen dat de Paſſer een regel is aen de Practica, die ſoo wel d’eene als d’ander, de verwiſſelende en mededeelende Gerechtigheyt vertoont, en dat ſoo wel de Geometriſche als de Arithmetiſche: waer van d’eene door den Paſſer, die geen vaſte maete heeft, d’ander door het Liniael wort uytgedruckt.


Furore Poetico. Poëtiſche drift of geest.

EEn Ionghman levendigh van verwe en root, met vleugels aen ’t hoofd, en met Lauwer gekroont, zijnde met veyl of klimops-blaederen omgort, ſtaende vaerdigh om te ſchrijven, hebbende ’t hoofd ten Hemel gekeert.

De vleugels bedieden de vaerdigheyt en ſnelheyt van het Poëtisch verſtand, dat ſich niet om laegh, maer om hoogh geeft, ſeer adelijck met ſich voerende den roem of het goed geruchte der Menſchen, dat ſich altijd groen en ſchoon voor veele eeuwen vertoont, gelijck ſich oock de Laurier en klimop lange groen behouden.

Levendigh en root wort hy gemaeckt, overmits de Poëtiſche drift, eene overvloet van wackerheyt der geeſten is, diewelcke de ziele verrijckt van getaelen, en wonderlijcke vindingen, die onmogelijck ſchijnen, datmen die alleene kan hebben, door de gaeve der Natuyre, maer worden als ſonderlinge gaeven geacht, die door een uytnemende gunſte van den Hemel worden geſchoncken. En Plato ſeyt, dat de gemoederen der Poëten door eene Godlijcke drift worden beweegt, door de welcke zy dickwijls in haere geeſt, beeldeniſſen van bovennatuyrlijcke dingen begrijpen, diewelcke daer nae van haer op ’t papier geſtelt en herleſen zijnde, nauwlijx worden verſtaen of gekent. Derhalven worden de Poëten by de Heydenen, door een onde gewoonte, Heyligen genaemt, en een Hemels geſlacht, Soonen van Jupiter, uytleggers van de Sangh-Goddinnen, en Prieſters van Apollo. En door ’t ſchrijven wordt vertoont, dat deſe geeſt gebooren wordt door veel oeffeningen, en dat de Natuyre niet genoegh is, ten zy dieſelve door de konſt worde geholpen en onderſtut. Daerom ſeyt Horatius:

Segh vvaerom ick die kan noch vveet,
Den naem moet dragen van Poeet?

Siende op ’t werck van de konſt, om dat hy niet kan, en door de Natuyre, op ’t verſtand, dat niet weet.


Magnificenza. Prachtigheyt, Heerlijckheyt, Grootsheyt.


EEn Vrouwe in lijfverwe of incarnaet gekleet, met goude brooskens, hebbende in de rechter hand de beeldeniſſe van Pallas, en ſal ſitten op eene koſtelijcke ſtoel, of ſoo ghy dieſelve te paerde wilt vertoonen, ſoo ſalſe dieſelve ſtoel aen haere ſijde hebben.

De brooskens waeren van d’oude Koningen

gen