Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/446

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
Quaedwilligheyt. Qualijck verkreegen goed, &c.
 

De twee kaerſſen betoonen, dat de quaedſprekinge het Vier ontſteeckt, den haet ſeer lichtlijck voedende. En de tonge, hoewel dieſelve vocht is, is veeltijts een wercktuygh, om een Vier aen te ſteecken, dat niet is te bluſſchen.

De ſteecklige huyd van ’t yſere Vercken bediet, dat het de quaedſpreeckentheyt eygen is te ſteecken, niet alleene het leven, gelijck het yſere Vercken, maer oock de eere en achtbaerheyt, die door veel moeyte en ſloverie is verkregen.


Malevolenza. Quaedwilligheyt.


EEn oude Vrouwe met ingevallen oogen, leelijck, onthult en mager, met een hoop barnende netels in de hand, en een Baſiliſc ter ſijden.

Deſe komt uyt de ſelve aert als de genegentheyd, waer uyt de haet komt: Maer om datſe ſoo aenmercklijck niet is, en meer ingetrocken, ſoo iſſe een oude Vrouwe in deſe plaets afgemaelt, om dat de Ouderdom dieſelve voortbreght: En om dat de Iongelingen, als van nieuws, in de Werlt komen kijcken, ſoo dunckt haer oock, dat alle dingen nieuw zijn, en daerom beminnen zy dieſelve: Maer de oude lieden, als wars zijnde van alle dingen te ſien, hebben lichtlijck van alles de walge.

Zy is onthult, om te betoonen dat de quaedwillige geen behagen ſcheppen in de goedwilligheyt, jae zy schricken daer voor als voor de Peſt, die den ſoeten ommegangh beſmet; ’t welck de Baſiliſc te kennen geeft, die alleen met het geſichte den Menſchen vergiftight. De magerheyt is een werck van geſtaedige hertſeer, dieſe draeght over het bekende goed en ’t welvaeren van haeren even-naeſten.

De Netel, gelijckſe tot deſe beeldeniſſe wel paſt, alſoo paſtſe oock aen de quaedſprekentheyt, want gelijck de Netel ſteeckt, naelaetende een ſmerte ſonder wonde, alſoo taſt oock de quaedſpreecker wel het lijf of goed niet aen, maer quetſt de eere, die hy naulijx weet, watſe is; gelijck eenige Philoſophen ſeggen. Nochtans ſo quetſt en mishaeght het een yder, wanneer hy ſich vind geraeckt, jae zy openbaert ſich in ’t minſte, wat eenighſins de eigen eere magh aengaen.


Acquisto Cattivo. Qualijck verkreegen goed.


EEn Man van verwe, gelijck de blaederen die afvallen, ſtaende gereet om te wandelen, en de doorne in zijn kleed gehecht zijnde, rijt daer een groot ſtuck af: waer nae hy ſich drayende, toont het misnoegen dat hy daer over heeft: en in zijn rechter hand, heeft hy een Kuyckendief, die ſpouwt.

Hy is met deſe verwe afgemaelt, om dat, gelijck de blaederen van de boomen lichtlijck afvallen, dat oock de goederen, die qualijck gewonnen en verkregen zijn, alſoo lichtlijck afvallen en verdwijnen. Het ſelve druckt de Dooren mede uyt, want als de Menſche weynigh denckt, om ’t goed dat qualijck verkreegen is, alsdan verkrijght hy ſchaede en ſchande.

Hy houd in de rechter hand den Kuycken-dief, om te vertoonen ’t geene Alciatus tot ons voorſtel van den Kuycken-dief ſeyt:

Ghy Kuycken-dief, ghy groote Vraet,
Van ’t grouwlijck ſchocken onverſaet,
Die ſwelght en gulpt weer uyt u keel,
’t Geſtoolen goed, ’t geroofde deel:
Ghy klaeght u Moeder, al u leet,
V bange nood, u pijn en ſweet,
En dat door ’t braecken en ’t bedrijf,
V darmen barſten in u lijf:
V Moeder ſeyt, Soon weest te vreen,
Ghy hebt, van ’t uw’, geen ſchae geleen,
Al ſpoudy ſchoon u vlees en bloed,
Dat is doch maer eens anders goed.


Passione d’ Amore. Quellinge of ſieckte der Liefde.


EEn Vrouwe die met d’eene hand een roede, en met d’ander een ſchaele houd: alwaer aen d’eene ſijde Leeuwen, Beeren, Wolven, wilde Swijnen, Honden en andere gedierten ſullen weſen, van d’ander ſijde ſalſe veele ſteenen hebben.

Circe wort hier voor de Paſſie of quellinge der Liefde genomen, gelijck Ovidius verhaelt. En ſeyden de oude Schrijvers, dat zy een machtige Tovereſſe was, die den Menſchen, naer haer welgevallen, konde herſcheppen: willende daer mede de kranckheydt of quellinge der Liefde te kennen geven.

De