Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/447

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
425
Quellinge. Quellingh over ’s anders welvaeren, &c.

De Roede iſſer geſtelt, om dat Homerus verhaelt, dat, wanneer deſe Vrouwe den Mede-geſellen Vlyſſis haere toverdrancken hadde ingeſchoncken, zy dieſelve daer nae mette Roede aen ’t hoofd raeckte, waer door zy in wilde beeſten wierden herſchept.

De ſchale wil uytdrucken, dat zy daer in het ſap van die kruyden en van dien dranck deede, waer mede men ſeyt datſe den Menſchen van haer ſelf dede vallen, herſcheppende dieſelve in ſteenen en onredelijcke beeſten; gelijck daer van Ovidius in ’t xiv boeck van zijne Metamorphoſis en Virgilius in ’t vii boeck van Æneas gedenckt.

Dit geven oock de verſcheyden ſteenen en menighte van beeſten te kennen, die in deſe beeldeniſſe voor een afmaelinge van de quellinge of hertztocht der Liefde zijn genomen, om dat zy heerſchappie voert in die Menſchen, die haeren tijd leedigh laeten doorſlippen, en die met groote ſmaeck, die dingen omhelſen, die voor de ſinnen lieflijck en aengenaem zijn: waer door ’t verſtand verdonckert, en de reeden geheel wort wegh genomen, haer ſcheppende gelijck in verſcheyden en menigerhande ſlagh van beeſten, daer in volgende yders natuyrlijcke treck, die mette natuyre van dit of dat dier, over een komt: alſoo ſeytmen dat de toornige, Leeuwen en Beeren worden; de gulſige, Verckens; de nijdige, Honden; de ſlockoppen of vraeten, Wolven of ander ſlagh, &c.


Tribulatione. Quellinge.


EEn Vrouwe in ’t ſwart gekleet, zijnde onthult, houdende in de rechter hand drie Haemers, en in de ſlincker een Hert.

Met ſwart iſſe gekleet, om dat zy ſwarte en duyſtere gedachten heeft, die ’t hert en de ziele geſtadigh uytdroogen, niet anders dan of het Haemers waeren, diewelcke met geduyrigh te ſlaen, haer plaegen en pijnigen.

De geſpreyde hoofdhayren zijn de gedachten die ſich onderlinge verwarren en verſpreyen, tot verdubbelinge van de moeylijckheden en quellingen, ofte aldus.

Anders.

EEn Vrouwe die droevigh en bekommert is, zijnde aen handen en voeten gebonden, hebbende ter ſijden eenen verhongerden Wolf, die daer ſtaet als of hy iemand wilde aenranden en verſlinden.


Ramarico del ben altrui. Quellingh over ’s anders welvaeren.


EEn magere Vrouwe in ’t ſwart gekleet en onthult, mette rechter hand het hayr uyttreckende, hebbende aen de ſlincker borſt een Slange, en voor haere voeten een magere Kuycken-dief.

Met ſwart is zy gekleet, overmits de gedachten, diewelcke ſich neygen tot ſchaede van zijn evennaeſten, zijn treurigh en doodlijck, weſende geſtadigh vol rouwe en duyſterniſſe, die de ziele verdonckeren en ’t licchaem plaegen. En daerom treckt zy de hoofdhayren uyt, overmits haere gedachten bot zijn, en bedrieghlijcken gekeert met ſmerte en herten-leet.

’t Welck noch klaerder door de Slange, die aen haere borſt hanght, is uytgedruckt; diewelcke, gelijckſe ſeer kout venijn naer ’t herte ſchiet, verdovende de natuyrlijcke hette, waer door de Menſch by ’t leven gehouden wort, alſoo plaeght dit herten-leet oock de ziele, en doodſe, ſtortende haer venijn in de ſinnen, diewelcke in eeniger wijſe benijden eens anders welvaeren, en daerom wort zy oock mager gemaelt.

De Kuyckendief heeft ſulcken droefheyt over eens anders welvaeren, datſe ſich oock uytſtreckt over zijn eygen jongen, gelijck elders geſeyt is.


Consiglio. Raedſlagh.


EEn oud Man met lange roode kleederen, hebbende een gulde keeten aen den hals, alwaer eens Menſchen hert aen hanght, en in de rechter hand een geſloten Boeck, met een uyl daer boven op. In de ſlincker hand ſal hy drie hoofden op eenen romp hebben, te weeten een Hondskop, die aen de rechter ſijde uyt ſiet, een Wolfskop nae de ſlincker ſijde, en in ’t midden een Leeuwskop: Onder zijn rechter voet ſal hy een kop van een Beer, en van een Dolphijn hebben. Dees beeldnis, kan oock anders nae deſe beſchrijvinge van den Schilder werden geteyckent.

H h h Een