dit Dier gebooren totte Sloverie, en om ſwaerwichtige dingen te draegen. Men kan oock by dit hulſel noch twee Kraens vleugels voegen, ’t welck dienen ſal ter gedachteniſſe van de Sloverie of Arbeyt. Want het is een oud gevoelen, dat de vleugels als mede de voeten van den Kraen, by ſich gedraegen, lichtlijck alle ſwaere arbeyt verlichten, en dat ſonder eenigh misnoegen; gelijck Pierius in ’t xvii boeck verhaelt.
Dolore. Smerte, Hertknaginge.
_p_473_Dolore.jpg)
EEn half naeckt Man, die aen handen en voeten gekluyſtert, en met een Slange is omſlingert, die hem ſeer wreedlijck in zijn ſlincker ſijde bijt, ſiende met het hoofd ſeer duyſter en mismoedigh.
De handen en voeten die geketent zijn, zijn het verſtand, met het welck men alle wercken gaet overwegen, die de uytvoeringe en ’t overlegh van noode hebben: En zijn dieſelve alhier gebonden mette bitterheyt der Smerte, alſoo zy geen acht konnen nemen op haere gewoonlijcke werckinge, ten zy ſeer ſwaerlijck.
De Slange die ſich in veele manieren rontom den Man ſlingert, bediet in ’t gemeen altijd quaed, en het quaed, ’t welck oorſake is van verwoeſtinge, is het beginſel van de Smerte, in die dingen, die eenigh weſen hebben.
In de H. Schriftuyre, wordt de Slange dickwijls voor den Helſchen Duyvel genomen: En nae de uytlegginge S. Hieronymi en Cypriani, alwaer zy de woorden van ’t Pater Noſter, Verloſt ons van den quaeden, verklaeren, ſeggen zy, dat hy onſe aldergrootſte quaed is, als zijnde de oorſake van alle onvolmaecktheyt, ſoo wel in den inwendigen als uytwendigen Menſche.
Dolore de Zeuzi. Smerte,
nae de afbeeldinge van Zeuxis.
EEn treurigh en bleeck Man in ’t ſwart gekleet, met een uytgebluſte Fackel in de hand, die noch een weinigh roock geeft.
De kenteyckens van de ſmerte, worden noodſaeckelijck uyt eenige teyckens van ’t voorhoofd, als in een toonplaets van de ziele, ontdeckt: alwaer zy, gelijck de Poeet ſeyt, haere waere of koopmanſchap te voorſchijn brenght, als daer zijn de rimpelen, de traenen, de droefheyt, de bleeckheyt en andere dingen, die door ſoodaenige werckingen, ſich in ’t aengeſicht vertoonen.
Het ſwarte kleed is altijt een teycken van droefheyt en ſmerte, alſoo dieſelve verwe de duyſterniſſe gelijckt, die daer is een beroovinge van ’t licht, welck licht de oorſake en beginſel is van onſe vrolijckheyt, gelijck de blinde Tobias ſeyde, verhaelende zijn ongeluck aen zijnen Soone.
De uytgebluſte Fackel, nae ’t gevoelen van eenige Philoſophen, vertoont, dat de ziele niet anders is als een Vier, ’t welck of door geſtaedige ſmerte en moeylijckheyt wort uytgebluſt, of zy heeft ſoo veele lichts niet, dat zy in haere handelingen, ’t geene nut en oorbaer is, kan onderſcheyden: en dat een bedroeft Man, een Fackel gelijckt, die eerſt is uytgebluſcht, en geen vlamme van ſich geeft, maer heeft alleene ſoo veel hette, datſe den roock (ſoo veel zy magh) kan uytwerpen; paſſende ditſelve op en bedroeft leven, om daer door dieſelve droefheyt te voeden. De vindinge van deſe beeldniſſe wordt dien ſeer ouden Schilder Zeuxis toegeſchreven.
