Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/511

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
489
Stilſwijgentheyt. Secretezza. Stilligheyt, &c.

dieſelve geſchiet was, maeckte daer nae groot werck van Papirius, hem omhelſende over zijne getrouwigheyt en ſtilſwijgentheyt, gevende hem deſe vryheyt, dat hy alleene van alle de kinderen mocht in den Raed komen; gelijck Macrobius in ’t i boeck vi cap. verhaelt. ’t Is geen minder kluchte die Plutarchus in ’t boeck van de klappernie verhaelt, noodigh tot deſe ſtoffe, van eenen Raedsheer die heel verſuft ſtaende over ſekere heymelijcke beraedſlaeginge van den Raed, met duyſent quellingen van zijn Vrouwe wierde gebeden, dat hy doch aen haer den Raedſlagh wilde ontdecken, ſweerende daer op dat zy ’t nimmermeer ſoude openbaeren: de Man ſich veinſende, als of hy door haer bidden overwonnen was, ſeyde, weet ghy wel datter tijdinge is gekomen, datter een gewapende Leeuwerck is komen vliegen, met een Spieſſe, en een gulde Helm op ’t hoofd? Nu zijn wy met den Wichlaers of Prieſters in beraet, of het een goed of quaed voorteecken zy: Maer, by lijve, ſwijght, noch wiltet niemand openbaeren: Deſe ſtilſwijgende Vrouwe, begint, nae dat haer Man was uytgegaen, te jammeren, vreeſende een quaed voorſpoock: waer over de dienſtmaeghd ſtoffe kreegh haer te vragen, watter doch mocht in den wegh zijn? De Vrouwe vertelt al ’t geene haer toebetrouwt was, doch met deſen bedinge, dat zy ’t aen niemand moſt weder verhalen. Zy verſweeg het wel voor haere Vrouwe, maer ſoo haeſt quam haer Vryer daer niet, of zy openbaerde het dien ſelven: De Vryer wederom aen een ander, en in korter tijd was dit over de Marckt van Romen verſpreyt. Als dit nu totte ooren van den Vinder deſer uytgeſtroyder maere was gekomen, gingh hy na zijn huys, ſeggende tot zijne Vrouwe: ghy hebt my bedorven: want alreede is de geheimnis, die ick u toevertrouwt hadde, op de Marckt. Ick weet dat de Raed over my ſal klagen, daerom is ’t noodigh dat ick door uwe loſmondigheyt het Land ruyme: Zy antwoorde, ’t is niet waer, want ick heb ’t niet geſeyt. Weet ghy niet, dat ghy de driehonderſte Raedsheer in den Raed zijt? Waerom ſal dan de ſchuld u meer als andere gegeven worden? Hoe, ſeyde hy, de driehonderſte? Dit ſelve weet niet eene van al den Raed, als ick, die deſe vindinge bedacht hebbe, om u Stilſwijgentheyt te beproeven. Maer in ’t toekomende, ſal ’t niet van noode weſen datmen van de Vrouwen een proeve neme ofſe ſtilſwijgende zijn, daer zy doch gemeenlijck al te ſaemen van ſelf gaerne wat te vry uyt praeten. ’t Is dan beter datmen hier in voorſichtigh gae en inhoudende zy, als den Mannen betaemt, en vertrouwe zijne geheymniſſe aen niemand: En als hy die dan andere vertrouwt, en die daer nae werden verbreyt, daer over moet hy over andere niet klagen, maer over hem ſelve, die de eerſte oorſake daer van geweeſt is. Overſulx moetmen onderhouden de geſtaedige Stilſwijgentheyt van de Seriphiſche Kickvorſch, die wel van den Egyptenaeren voor een gebrecklijcke en overtollige Stilſwijgentheydt in andere dingen genomen is, niet te min ſoo iſſe in ’t beſonder over de verborgene ſaecken prijſelijck, en derhalven behooren de geheymniſſen in den mond toegeſegelt en beſloten te zijn.

Silentio nae Apulejus. Stilligheyt.

EEn Man ſonder aengeſicht, met een Bonetjen op ’t bloote hoofd, en een Wolfshuyd over de ſchouderen, en zijn gantſche lijf ſal vol oogen en ooren weſen.
 Deſe Man ſonder aengeſicht, betoont, dat hy ſpreeckt met zijn gantſche geſicht, en ſnellijck mette tonge, ſtilſwijgende mette oogen, met het voorhoofd en met de winckbrauwen: en om de Stilligheyt uyt te drucken, maelt Apulejus deſe beeldeniſſe af.
 ’t Bonet op ’t hoofd, bediet de Vryheyt, die de Menſch heeft om te ſpreecken en te ſwijgen. Maer ’t Bonet op ’t hoofd, ſonder tonge, bediet dat het beter is te ſwijgen als te ſpreecken, wanneer ’t niet noodſaecklijck is: Want de oogen en ooren op ’t kleed, geven te kennen, datmen moet veele ſien en hooren, maer weynigh ſpreecken, gelijck de Wolfshuyd uytdruckt; want de Wolf, als hy iemand voor hem ſiet loopen, en deſe als te rugge ſiende, den Wolf gewaer wort, ſoo ſal den Wolf ſtrax de ſprake worden benomen, ſulx dat hy naulijx, met groot geweld, eenig kleyn geluyt van ſich kan geven, maer al ſtilſwijgende, ſoo gaet hy met groote ſtappen en ſprongen voort, en vlucht met zijn geroofde

Q q q roofde