Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/514

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
492
 
’t Vyterſte waegen. Straffinge. Straffe die geleden is.

zijnen Meeſter, den Philoſooph Calliſthenes, venijn gegeven hebbende, dat hy van hem hadde verſocht, om eenmael uyt de gevangenis, daer hem Alexander hadde ingeworpen, verloſt te worden, wierde overgegeven om van een Leeuw verſcheurt te werden. Maer hy overwon de wreedheyt door eene liſtigheyt, en op zijne ſterckheyt ſteunende, ſoo ſtack hy zijn rechter hand, die hy ſtilſwijgens hadde gewapent, in den muyl der Leeuwe, en trock hem de tonge uyten keel, ſulx dat de Leeuw ſtrax dood bleef. Over welcke daed hy daer nae geſtelt is onder de beſte vrienden van Alexander, weſende hem dit een trappe om tot alle ſtaeten van regieringe en tot een eeuwige eere op te klimmen. En als men deſe beeldeniſſe te paerde, of in eenige Maſqueraden of anders, ſoude willen vertoonen, ſoo kan men hem de tonge in de hand, en een doode Leeuw voor een Helm op ’t hoofd ſtellen.

Ardire ultimo & necessario. ’t Vyterſte waegen.

EEn gewapent Man, ’t zy dat hy te paerde of te voet is, met een Swaerd in de rechter hand, alwaer rontom geſchreven is, per tela, per hoſtes, dat is, door pijlen en door vianden, of door waeter en vier. In de ſlincker hand ſal hy een Schild hebben, alwaer in geſneden of gemaelt is een Ridder, die met een volle ren, op de wapenen loopt, die de Vianden op hem ſchieten; gehart zijnde, om al vechtende ſich te beſchermen, en onder de Vianden zijn leven kloeckmoedigh te waegen. Rontom ’t Schild ſal het veerſken van Virgilius geſchreven zijn:

Vna ſalus victis nullam ſperare ſalutem,

dat is:

Dit ’s ’t heyl en ’s overwonnens Lied,
Dat hy geen heyl voor oogen ſiet.

’t Geene wy de uyterſte en noodſaeklijckſte Stoutigheyt noemen, is een ſekere maniere van oneygentlijcke ſterckheyt, alſoo van Ariſtoteles geheeten, om dat dieſelve gemeenlijck kan en plagh geſtelt te worden in eenig dingh, om eere te behaelen, of uyt vreeſe van quaede bejegeninge, of door gramſchap, of door hoope, of door weinigh overlegh van het aenſtaende gevaer, maer niet uyt liefde van dat waerachtige en ſchoone goed, ’t welck het einde van de deughde is. De Waepenruſtingh en ’t Swaerd met het opſchrift, betoonen, dat in alle gevaer, groote tegenſtand noodigh is. En ’t Schild metten Ridder, die op de Spieſſen van de Vianden rent, druckt uyt, het geene wy hebben geſeyt, te weeten, dat de wanhope dickwijls oorſaecke is van de behoudinge, maer die is de waerachtige en volmaeckte ſterckheyt niet, als geſeyt is.

Punitione. Straffinge, Caſtijdinge.

EEn uytblinckende Vrouwe, die op een Rad ſtaet, met een Roer van een Schip ter ſijden, houdende in de rechter hand een elle-ſtock, en in de ſlincker een toom.

Punitione. Straffinge.

EEn Vrouwe in ’t wit gekleet, zijnde gevleugelt, houdende in de rechter hand een Maetſtock, en in de ſlincker een toom.
 Deſe beeldniſſe wort voor de Goddinne Nemeſis vertoont, waer door zy geſeyt wort een Dochter van de Iuſtitie of Rechtvaerdigheyt te weſen, en daerom wortſe in ’t wit gekleet.
 De vleugels bedieden de ſnelligheyt en vaerdigheyt, die zy gebruyckt in den quaedwilligen te ſtraffen, en die ’t waerdigh zijn te beloonen.
 De Toom en de Maetſtock geven te kennen, dat zy de tonge breydelt, als mede de ſnoode daeden, de maetigheyt afmetende, dat de ſtraffe niet te verre boven de ſchult gae, maer datſe te gelijck mette maete en met de gelijckmaetigheyt over een kome. ’t Welck in de Oude Wet is onderhouden geweeſt, vergeldende een yder oogh om oogh, voet om voet, en leven om leven.

Pena. Straffe die geleden is.

EEn Vrouwe metten mond open als ofſe kreet, leelijck van opſicht, met een ſlecht en ſwaermoedigh kleed, dat op veele plaetſen geſcheurt is, hebbende een geeſſel in de hand, hinckende aen d’eene voet, gaende op een houte ſtelte, verdraegende met groote moeylijckheyt alle de pijne en quellingen.
 Tuſſchen de ſtraffe en de boetvaerdigheyt,

is