Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/534

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
512
 
Winter. Tyrannye. Toevlucht.

dat de Granius of de ſluyer van Meenyverwe was, en de Ricinus, dat is de korte Mantel van purper. En of de Ricinus in de begraefniſſen van ſoodanige verwe was, druckt hy niet uyt. ’t Kan weſen datſe een ander purper in de begraefniſſen gebruyckten, en dat van de ſijde der dooden, die nae haere ſtaet ter begraefniſſe wierden gedraegen, en dat nae ’t purper, ’t welck de Magiſtraten in haer leven oock plachten te draegen: En van de ſijde der levende, die ’t lijck volghden, ſoo gingen die van der Ridders ordre, met purper, alhoewel zy die oock wel droegen, op vrolijcke feeſten. Daer is nu geen twijfel aen, of die worden nu gebruyckt tot treurigheyt, gelijck in de Lijckſpeelen der Ridders, alwaer de Reedenaers verſchijnen in purper, daer komt de Muſijck by, en by de uytvaert worden ’s nachts ontallijcke lichten aengeſteecken, en die branden in openbaere feeſten van vrolijckheyt, en by daege in de catafalaen op houte Piramiden, die vol lampen zijnde ontſteken, men over ’t lijck heene ſtelde. En tegenwoordigh in ’t Hof van Romen, ſoo rijden de Kamerlingen van ’t Paleys, achter de baeren van den afgeſtorvenen Prince, te paerde, met een langh purperen kleed, ’t welck, in dit geval, te gelijck droefheyt en hoogheyt aenwijſt. Maer om totte Oude te keeren, ſoo gebruyckten de Vrouwen, terwijl de doode boven d’aerde ſtont, het Ricinium, dat zijn korte ſwarte Mantels, of als andere ſeggen, ſluyers, die zy op ’t hoofd droegen. Doch Lipſius laetſe alleene, tot een teycken van de rouwe, maer niet voor ’t lijck. Soo geven oock de oude Hiſtorien den bedaegden en Iongelingen, geen Hemels blaeu, maer ſwarte kleederen. Craſſus ten tijde van de Romeinſche Republique, droegh rouwe over zijne beminde Muræna of Lampreye, die in zijnen Vijver was geſtorven, waer over hy in ’t ſwart gekleet, dieſelve, als zijn Dochter betreurde. Apulejus ſeyt: De Moeder beſchreyde met een ſwart kleed haer kind. En de Poëten gebruycken Ceruleus na de maniere der Griecken, veele voor ’t ſwart, gelijk met veele voorbeelden wort aengeweſen.
 Deſe beſchrijvinge, gelijck oock andere, hebben wy tot vermaeck der geenen, die luſt hebben tot ſpitsſinnige onderſoeckinge der oude Schrijvers, uyt den alderlaeſten druck, van de Iconologia, hier by gevoeght.

Tyrannide. Tyrannye.

EEn gewaepende Vrouwe, een weynigh bleeck, hovaerdigh en wreed in ’t geſicht, ſtaende over einde, hebbende onder haer waepentuygh een purpere onderkleed, op ’t hoofd een yſere kroone, in de rechter hand een bloot Swaerd, in de ſlincker ſalſe een Iock houden.
 Gewapent en recht op ſtaende wortſe gemaelt, om de wackerheyt uyt te drucken, die een Tyran noodigh is, om de grootsheyt van zijne overlaſtige heerſchappie uyt te drucken: Waer over een Tyran, altijd met gemoed en met geweld moet vaerdigh ſtaen, om ſich ſelve te beſchermen en een ander te beſchadigen.
 Bleeck is zy, van wegen de geſtaedige vreeſe en benauwtheyt, die haer geduyrigh onruſt en verdriet aendoet.
 Zy vertoont wreedheit en hovaerdie in’t geſicht, want d’eene van deſe twee Peſten, maeckt haer een opene baene tot ongerechtige grootsheyt, en d’ander doetſe daer in volherden.
 Zy is met purper gekleet, en met een yſeren kroone, om haere heerſchappie, maer die Barbariſch en wreed is, te vertoonen.
 In plaets van den Scepter, een teycken van de Heerſchappie en van wettige Regieringe, houdſe een bloot Swaerd, als die geene, die de Onderdaenen, door ſchrick en vreeſe tot gehoorſaemheyt brenght, haer weydende, niet tot haeren beſten, gelijck een goed Herder doet, maer om haer totten ploegh te brengen en haer te villen: even gelijck de gehuyrde Oſſedrijver, die alleen op zijn eigen voordeel ſiet, en daerom houd zy ’t Iock in der hand.

Refugio. Toevlucht.

EEn Man die voor ’t Autaer nederknielt, mette armen opgeſlagen.
 ’t Is een klaere ſaecke, dat de Autaeren by de Oude, gelijckſe oock noch heeden ten daege, als heylige en ongeſchende toevluchten zijn gehouden. En hierom is ’t dat Priamus van alle hulpe berooft zijnde, nae den Autaer vluchte.

D a-