Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/541

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
519
Vadſigheyt, Traegheyt. Vaerdigheyt. Vaſten.


 De Viſch Torpedo in de rechter hand, bediet, gelijck verſcheyden Natuyrſchrijvers verhaelen, de Vadſigheyt; want zy is uyter natuyre ſoodanigh, dat wieſe maer aenroert met zijne handen, ’t zy touw, net of iet anders, dien ſalſe dom en bot maecken, dat hy gantſch niet doen kan. Aldus heeft oock de Vadſigheyt haere quaede parten, dat wieſe maer vanght, die verwintſe, en wie haer tot ſulcke gebreken begeven, maecktſe dof, onverſtandigh en onbequaem, om iet loflijx en deughdlijx uyt te voeren.

Accidia. Vadſigheyt.

EEn oude leelijcke ſittende Vrouwe, die in de rechter hand een touw houd, en in de ſlincker een Slack of Schildpadde. Het touw druckt uyt, dat de luyheyt den Menſche bind en onbequaem maeckt, om iets by der hand te vatten. En de Slacke beeld de eygenſchap der luye Menſchen af, die ledigh en traegh zijn.

Accidia. Vadſigheyt, Traegheyt.

EEn Vrouwe die op der aerde leyt met een Eeſel by haer. Dit Dier plaghten de Egyptenaers te gebruycken, om de afweeſigheyt van des Menſchen gedachten, tot Godlijcke en heylige ſaeken uyt te drucken, zijnde ſteets beſigh met vuyle en ſchandige gepeinſen, gelijck Pierius verhaelt.

Prontezza. Vaerdigheyt.

EEn naeckte Vrouwe met vleugels, houdende in de rechter hand een Viervlamme, en in de ſlincker een Schirattolo.
 Naeckt is zy gemaeckt, om dat zy vry moet weſen van alle verhinderinge in ’t wercken, gevleugelt van wegen de raſſigheyt en ſnelligheyt, uytdruckende de vaerdigheyt.
 De vlamme die zy in de hand heeft, bediet wackerheyt van ’t verſtand, die ſich in de werckinge openbaert van eens Menſchen vaerdige Natuyre, waer in d’eene ſoo veel vaerdiger is als d’ander, nae dat hem deſe Geeſt meerder is medegedeelt.
 De Schirattolo worter by gemaelt, weſende een ſeer ſnel Dier.

Digiuno. Vaſten.

EEn Man in ’t beſte van zijn leven, weſende mager en bleeck, gekleet nae de antique of oude maniere in ’t wit, en tot een halsband ſal hy een groen laken hebben, de mond ſal met een band gebonden zijn, en ’t hoofd ten Hemel gekeert, houdende de rechter hand open en uytgeſtreckt, waer dat in ’t midden een Visken is Cephalus geheeten, met een letter-rolle, waer in geſchreven is Pauca Veſcor, dat is, ick eete weynigh. Hebbende eenen Haes onder den arm met open oogen, vertredende mette voeten een Crocodil, die den mond open houd.
 Hy word een Man op ’t beſte van zijn leven gemaelt, om dat dees Ouder alderbequaemſt is tot vaſten, en daerom ſeght men, dat Iongelingen totte 21 Iaeren toe, aen ’t Vaſten niet gehouden zijn, als ’t ſelve niet konnende verdragen, overmits zy te veele brands hebbende, zy haere ſpijſe al te licht verteeren; gelijck mede Hippocrates verhaelt, dat die geene die noch in ’t waſſen zijn, veel hette by haer hebben, en daerom behoeven zy veel voetſel, anderſins wort het lichaem verteert. En om gewagh te maken van een gelijck Ouder, moetmen weeten, dat het niet genoegh is Oud te zijn, om niet te vaſten, want hy zijnde van een goede complexie of aert, ſoo behoort de conſcientie dapper in hem te wercken, op dat hy niet in’t gebreck van gulſigheyt vervalle, gelijck Navarrus ſeer wel bewijſt.
 Dat hy bleeck en maeger is, bediet de werckinge en eygen aert van ’t Vaſten, die gantſch ſtrijdigh is tegens de Overdaedigheyt en Gulſigheyt, want die maeckt den Menſche vet en lijvigh. Galenus ſeyt, het Vaſten maeckt het lichaem hert en drooge.
 Het kleed op zijn antics, bediet dat het Vaſten een ſeer oud gebruyck is, want van de oude Wet af, wierde het Vaſten ſeer onderhouden. En tot meerder aenmerckinge ſoo heeft de Heere Chriſtus, die ’t volmaeckte Vaſten is, ſelve gevaſt, gelijck de H. Schrift ſulx verklaert.
 Het witte kleed bediet, dat het Vaſten in alle volmaecktheyt behoort te geſchieden: Overſulx betaemt het dattet ſuyver, reyn en ſonder eenige ſmette zy, niet alleen door

de