Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/540

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
518
 
Twijfel- of Wanckelberadigheyt. Vadſigheyt.


 Irresoluti worden die geene genaemt, die de verſcheydentheyt en ſwarigheyt der dingen kennende, niet konnen beſluyten, om by der hand te nemen, ’t geene tot haeren beſten dient, en daerom iſſe ſittende gemaeckt.
 Met weerſchijn iſſe gekleet, als zijnde van verſcheyden verwen: vertoonende eenige beuſelachtige dingen, die van de onvaſte of twijfelberaedige Menſchen worden begaen.
 Oud wort zy gemaelt, om dat d’Ouderdom door te veele eervaerentheyt, den Menſche in zijne handelingen onvaſt maeckt: Waer over om dat zy veel meer, in dees Ouder weeten als wel in d’ander Ouder, ſoo twijflen zy met reeden, van alle dingen, en gaen in haer doen niet ſoo reſolut of gehart aen, als wel de Ieughd doet.
 De Raevens heeft zy op der hand, als of zy klapten, wiens ſangh altijd is, Cras, cras. Alſoo doen oock de twijfelberaedige Menſchen, die haer ſaecke altijd van Cras tot cras, dat is van dagh tot dagh opſchorten, gelijck Martialis ſeght:

Pleun ſeyt Morgen ſal hy leven,
Maer wanneer ſal ’t Morgen zijn?
Morgen is al wegh gedreven,
By de Parth of Armenijn.
Morgen raeckt tot Neſtors Iaeren:
Waer is Morgen doch te koop?
Morgen Pleun wilt u bedaeren,
Morgen is ſteets op ter loop.
Maer wie ’t Heeden wel beſteet,
Die is wijs en vry van leet.

 Het ſwart laecken om ’t hoofd gewonden, vertoont duyſterniſſe en verwarringe in ’t verſtand, door de veranderinge van de gedachten, die haer wanckelberaedigh maken.

Accidia. Vadſigheyt.

EEn oude leelijcke en qualijck gekleede Vrouwe, diewelcke ſittende, den hand onder de ſlincker wange houd, waer in zy een letterrol heeft, met het opſchrift Torpet iners. De traege Menſch is vadſigh. Hebbende d’elleboogh op de knye, ’t hoofd ſcheef, en met ſwart laecken gehult, hebbende in den rechter den Viſch Torpedo.
 Vadſigheyt, nae dat Damaſcenus verhaelt, is een moeylijckheyt, die ’t gemoed beſwaert, en die niet toelaet, datmen eenigh goed werck ter handen neemt.
 Zy wort oud gemaeckt, om dat de kracht in d’oude Iaeren ophoud, en de macht om te arbeyden ontbreeckt, gelijck David in den 71 Pſalm ſeyt, Heere verwerpt my niet in mijn Ouderdom; als my mijn kracht beſwijckt, ſoo wilt my niet verlaeten.

 Slordigh is zy gekleet, om dat de Vadſigheyt zijnde gantſch niet wercklijck, armoede en ellende aenbrenght, gelijck Salomon Proverb. 28 ſeyt: Die zijn Land bouwt, ſal met brood verſadight werden, en wie de leedigheyt volght, ſal met armoede vervult worden. En Seneca ſeght: De luyheyt is een voedſter van gebreck en armoede.
 Het ſitten op de maniere als geſeyt is, bediet dat de Vadſigheyt en traegheyt den Menſche leedigh houd; gelijck de ſpreuck ſeer wel ſeyt. En Bernardus beſtraft de traege in zijne Sendbrieven, aldus, ſeggende: O onverſtandige Menſch! Duyſentmael duyſent dienen hem, en tien hondert duyſent ſtaen by hem, en ghy neemt u voor te ſitten?
 Het hoofd met ſwart laken bedeckt, vertoont, dat het gemoed van de vadſige met luyheyt omſet is, maeckende den Menſche dof en ſonder verſtant, gelijk Iſidorus verhaelt, door de traegheyt beſwijckt het verſtand en de krachten.

De