Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/539

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
517
Tweedracht. Twiſt. Twijflinge.

ſeggen eenige Philoſophen, dat deſe was het beginſel van alle natuyrlijcke dingen. ’t Is een klaere ſake, dat ſoo onder de Menſchen een volkomen eendracht waere, en dat de Elementen of hoofdſtoffen den ſelven gangh volghden, wy ſouden berooft zijn van al het goede en al het ſchoone dat de Werrelt en de natuyre heeft. Maer deſe Tweedracht, die daer ſtreckt tot verwoeſtinge en niet tot behoudinge van het gemeene goed, moet als een groulijcke en vervloeckte ſaecke geacht worden. Daerom worden de ſlangen by deſe beeldeniſſe gemaelt, want dat zijn de quade gedachten, diewelcke voortkomende van de Tweedracht, zijn altijd omringht en omſet mette dood der Menſchen, met de verwoeſtinge van geſlachten, door middel van bloetvergieten en wonden, en daerom ſoo is haer het hoofd omwonden: Waer van Virgil. ſegt:

Haer bloedigh hayr vol Slangen vlecht,
En die met roode banden hecht.

Arioſto ſprekende van de Tweedracht over ’t Vierſlagh, ſinght aldus:

Segh datſe ’t Vierſlagh grijp en tonder [1] in haer hand,
En ſteek het groote Rijk der Mooren in den brand, &c.

  1. Tonder is de ſtoffe diemen in ’t Vierſlagh gebruykt, en dat de geſlagen voncke aenneemt, die dan door den ſwavel wort ontſteken.

 Men ſeght oock dat Tweedracht een Vier is dat alle goede zeeden verbrant, want gelijck het Vierſlagh en de ſteen tegens malkanderen geslagen, vuyr geven, alſoo kijven en raeſen oock de hartneckige gemoederen, en ſteecken den toorn en gramſchap aen.
 De brieven op de maniere als geſeyt is, bedieden de tweedrachtige gemoederen van die geene, die daer twiſten en kijven, ſulx datſe daer door haere middelen verlieſen en haer leven te kort doen.

Lite. Twiſt.

EEn Vrouwe met veele verwen gekleet, hebbende in de rechter hand een Vat met waeter, dat zy over een groot Vier giet, dat op de aerde brand, ’t welck een teyken is van tegenſtrijdigheyt; waer tegens d’ander tegenſtrijdigheyt geſtelt zijnde, als ſich ſoekende meeſter te maken van de ſtoffe en van het weeſen van d’ander, ſo geeftſe door een barſt een teyken van twiſt en viandſchap: welcke werckinge, de twiſtige gemoederen naevolgende, ſoo ruſten zy niet, noch voor haer ſelve, noch geven oock geene ruſte aen andere.

Dubbio. Twijflinge.

EEn Ionghman ſonder baerd, in ’t midden van een duyſterniſſe, in weerſchijn gekleet, houdende in d’eene hand een ſtock, en in d’ander een Lantaerne, ſtaende mette ſlincker nae buyten, tot een teycken of hy wilde wandelen.
 Twijflinge is een dubbinge of onſekerheyt des gemoeds, ontrent de kenniſſe, en by gevolg ook van ’t lichaem, ontrent de werkinge.
 Iongh is hy gemaelt, om dat de Menſch, in dees Ouder, noch niet in de eenvoudige en ſuyvere waerheit aengewent zijnde, lichtlijck alle dingen in twijfel treckt, en oock alles lichtlijck gelooft.
 Door den ſtock en de Lantaerne wort de eervaerentheyt en de Reeden uytgedruckt, door welckers hulpe beide de twijfelachtige dingen of voortgaen of beveſtight worden.
 De duyſterniſſen zijn de velden van de Menſchlijcke overleggingen, waer over die geene, die niet kan leedigh zijn, altijd op een nieuwe maniere treet, en daerom wort hy met den voet nae buyten geſtelt.

Dubio. Twijflinge.

EEn Man die een Wolf by de ooren heeft, om datmen by de Oude een ſpreekwoort hadde, wanneer zy niet wiſten, watmen in een twijfelachtige ſake beſluyten ſoude, ſeyden, Hy heeft den Wolf by de ooren, gelijckmen in Terentii Phormio leeſt. En de reeden is ſoo klaer, datmen daer over geen uytlegginge van noode heeft.

Dubbio.

EEn naeckt Man die geheel bedachtſaem is, ſtaende op een twee- of drie-ſprongh, verbaeſt zijnde, wat wegh hy ſal verkieſen. En dit is een twijflinge, op hope van ’t goede, gelijck d’ander een twijflinge is van een ongeluckige uytkomſt. En hy is daerom naekt, om dat hy twijfelberaedigh of onvaſt van beſluyt is.

Irresolutione. Twijfel- of Wanckelberadigheyt.

EEn oude ſittende Vrouwe, in weerſchijn gekleet, met een ſwart laken om ’t hoofd gewonden, houdende op yder hand een Rave als of zy klapten.

T t t 3 irre-