Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/573

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
551
Vindinge. Inventione.

uyt dieſelve overweginge, worden alle Vindingen toegeſtelt.
 Haer kleedinge is wit, om dat de Vindinge behoort ſuyver te weſen, en ſich niet te behelpen met eens anders arbeyt, en daerom worter geſeyt, facile est inventis addere, dat is, men kan licht by eens anders Vindinge wat toe doen, gelijck de ſpreucke oock uytdruckt, non aliunde, dat is, niet elders van daen, maer men ſal ’t by ſich ſelve ſoecken. De cierſels en ſluyers van verſcheydene verwen, bedieden dat de Vindinge niet in een dingh alleene beſtaet, maer dat zy verſcheyden is en oneyndlijck, want de verſcheydentheyt der verſtanden, brenght ſoo wel goede als quaede Vindingen voor den dagh. De vleugels aen ’t hoofd, bedieden de opheffinge van alle de verſtandelijcke deelen, diewelcke opgeweckt zijnde door de ſinnen, om te verkrijgen, daer men nae verlanght, ſoo wecken zy te gelijck de ſinnen op, om al het geene te ſoecken en te vinden, wat haer, daer door, wort voorgeſtelt.
 Dat zy het beeld van de Natuyre in de ſlincker hand houd, is om te betoonen, dat de Natuyre de Vindſter is van alle dingen. En daerom iets nieuws te vinden, en niet in ’t licht te geven, is een ſaecke die niemant vorderlijck is, en dat nae de ſpreucke van de Wetgevers, die zijn voornemen of konst verberght, ſeggen zy, daer van kan geen nut komen, en hierom is ’t geen wonder, want de Philoſophen ſeggen, Virtus in actione conſiſtit, dat is, de Deughd beſtaet in de daed: Hier over behoortmen zijne Vindingen in ’t licht te ſtellen en uyt te voeren, om by een yder lof te behaelen. En daerom is deſe beeldniſſe gemaelt datſe de opene hand een weinigh verheven uytſtrekt. Want by den Egyptenaers was een gemaelde of geſneden hand, een bewijs van een vlijtigh Man totte Bouwkonſt, welcke hand ons veelmaels tot het werck heeft gedient, en door wiens weldaed, de konſt van alle dingen, wort gevonden, om de beeldniſſen, die in de gedachten ontworpen zijn, ſichtbaerlijck voor de oogen te vertoonen, en daerom hebben wy het woord ad operam, aen de rechter arm geſchreven. De twee bloote armen mette goude armringen, bedieden het loon, dat de Oude plachten te geven, aen die geene die iet loflijx en treflijx, tot vorderinge der konſten, hadden gevonden. En dit verhaelt Pierius Valerianus in ’t xl boeck.

Inventione. Vindinge, gelijck die te Florencen aen H. Ferdinand vertoont is.

EEn ſchoone Vrouwe, die aen ’t hoofd twee vleugels heeft als Mercurius, met een Beyrinne aen hare voeten, die eene van hare jongen leckt, waer door getoont wert, dat het Beyre-jongh, al leckende, metter tijd, tot zijne volkomentheydt ſal werden gebracht.

De Nilus, alſoo dieſelve in een Marmore beeld, ſtaende te Romen in Vaticano, vertoont is.

DE Nijl leyt met lange locken en baerd, wiens hoofd met bloemen, blaeders en vruchten omkranſt is, leunende met zijnen ſlincker arm op een Sphinx, hebbende het aengeſicht totte borſten toe, als een Maeghdeken, en de reſt van ’t lichaem als een Leeuwe: tuſſchen den Sphinx en ’t beeld van de Nijl, ſtroomt groote menighte waters uyt: Hy houd in de ſlincker hand een Overvloets hooren, vol blaeders, bloemen en vruchten, en boven op dit beeld, als mede ter ſijden op den Crocodil, ſtaen ſeſtien kleyne kinderkens, die met groote vrolijckheyt met een ander ſpeelen.
 De Nijl is een ſuydlijcke Reviere, gelijck Bocatius ſeyt, die Egypten van Æthiopien afſcheyt, en nae ’t gemeen gevoelen, heeftſe haer oorſprong uyt de geberghten van Mauritania, by de groote Zee.
 De oude Man met den langen baerd, den Nijl uytdruckende, is boven op ’t Sphinx geſtelt, als een vermaert Monſterdier in Egypten, gelijck de Crocodil mede is, die veele aen den oever van deſe Reviere wort gevonden.
 De menighte van waeter, bediet die overloopinge van deſe Reviere in ’t Rijck van Egypten, als mede in andere Landen daerſe paſſeert.
 De ſeſtien kinderkens bedieden de ſeſtien cubiten of ellebogen, die de Nijl overvloeyt, ’t welck oock het hooghſte is datſe waſt. En de vrolijckheyt der kinderkens, bediet de nuttigheyt, die de Menſchen aldaer uyt deſe overvloeyinge trecken, daer anderſins haere Landen droogh en van de Sonne ſouden verbrant blijven. En hier door worden de

Landen