ten eynde wy door ’t vertraegen, van haer niet onderdruckt, en gevangen worden in de liſtige laegen, die ons altijd worden geleyt.
Derisione. Belachinge, Beſpottinge.
EEn vrouwe, die de tonge uyt den monde ſteeckt, met Eegels vellen gekleet, met bloote armen en voeten, houdende de voorſte vinger van de rechter hand uyt, hebbende in de ſlincker hand een bos Pauwe veeren, waer mede zy leunt op een Eſels rugge, die den kop hoogh uytſtreckt, als of hy ſchreeuwen wilde, laetende de tanden ſien.
Beſpottinge is nae de bepaelinge van D. Thomas, wanneer een menſche met eens anders quaed en gebreken ſpott, ſich ſelve door eygen vermaeck, daer in ketelende, ſulx dat, diemen beſpott, daer in beſchaemt wort.
De Tonge uyt den monde te ſteken, en ’t ſelve in yemandts tegenwoordigheydt te doen, is een ſchandige daed, en een teycken dat hy weynigh verſtant heeft, gelijck de natuere dat ſelve aen de kleyne kinderkens leert. Soo is ’t oock een oud gebruyck van dien dertelen Gallus, waer van Titus Livius verhaelt, diewelcke den Romeynen verachtende, ſtack tegens Titum Manlium de tonge uyt, hem uytdaegende, waer over Manlius dien ſmaet ter herten nemende, ſijne dertelheyt betoomde.
De Egelshuyd diewelcke ſtekeligh of doornachtigh is, bediet dat de beſpotter is als de Egel, diewelcke ſteeckt die geene die hem naedert, en om dat de voornaemſte gedachte van den ſpotter is, op eens anders onvolmaecktheyt te letten, ſoo is zy met den vinger aldus geſtelt, gelijck geſeyt is.
De Pauwe veeren wordender tot gedachteniſſe van dit dier by geſtelt, om haere hovaerdye uyt te drucken, die ſich ſelve laet duncken de alderſchoonſte te zijn. Want daer is niemant, die om eens anders quaede manieren ſal lachen, ten zy hem is bewuſt, dat hy daer van vry is.
De Ezel, op de maniere als geſeyt is, wierde van de Oude in deſe gelegentheyt gebruyckt, gelijck Pierius verhaelt.
Cortesia. Beleeftheyt, Hoflijckheyt.
EEn vrouwe in ’t goud gekleet, gekroont als een Koninginne, ſtroyende keetens, geld en eedelſteenen.
De Courteſie of Hoflijckheyt is een aerdigheyt, die dickwils de oogen ſluyt in eens anders gebreecken, om dat zy den weg van eygen goeddadigheyt niet ſoude ſluyten.
Humanita. Beleeftheyt, Vriendelijckheyt.
EEn ſchoone vrouwe die in haer ſchoot verſcheyden bloemen draeght, en mette ſlincker hand houtſe een gouden keeten.
Beleeftheyt is ’t geene dat men gemeenlijck Corteſie noemt, en is een ſeeckere neyginge des gemoeds, waer mede men een ander ſoeckt te behaegen. Daerom wortſe met bloemen geſchildert, om dat dieſelve altijd aengenaem zijn; en mette goude keeten, verbindſe ſeer geeſtigh de gemoederen van die geene, die in ſich ſelve de vriendlijcke corteſie en beleeftheyt, van andere luyden, gevoelen.
Scoltura. Beeldhouwerie
EEn ſchoone jonge dochter met een ſlecht hulſel op ’t hoofd, waer op een groene Lauwertack gevlochten is, gekleet weſende in laecken van ſeer ſchoone verwe: zy ſal de rechter hand op een ſteenen beeld houden; en ſal in d’ander hand verſcheyden inſtrumenten hebben, die tot deſe konſt noodigh en gebruycklijck zijn, ſtaende met haere voeten op een koſtelijck tapijt.
Zy wort met een bevalligh weſen gemaelt, maer weynigh geciert, om dat, terwijl de menſch mette fantaſyen en gedachten beſigh is, om de dingen, door de konſt, mette natuere over een te brengen, en het een met het ander te doen gelijcken, ſoo bekommertſe haer niet ſeer met het cierſel en opproncken van ’t lichaem.
De Lauwertack, die nae de ſtrengigheyt van den Winter, noch de groenigheyt aen haere blaeders behoudt, betoont dat de Beeldhouwerie, door haer arbeyd, ſchoon en levendigh bewaert wordt, tegens de quaedaerdigheyt des tijds.
Het kleed van ſchoone verwe, ſal haer
