reedenen in ’t gemoed van dieſe hooren uytblincken, en houden te gelijck, heerſchappie in de Menſchlijcke gemoederen. Plato ſeyt, der Redenaers waerdigheyt is met de Koninglijcke waerdigheyt vereenight, want zy overreedet wat billick is, en daer door beſtiertſe het gemeene beſte.
Eloquenza. VVelſprekentheyt.
EEn deftige Vrouwe, eerbaer gekleet, hebbende een Papegay op ’t hoofd, de opene rechter hand uytſteeckende, en de ſlincker houdende geſlooten, als of zy die onder het kleet wilde verbergen.
Deſe beeldeniſſe is geſtelt nae ’t gevoelen van de Stoiſche Philoſooph Zeno, die daer ſeyde, dat de Dialectica of Redenkavelinge, was als een geſlooten hand, want zy quam liſtelijk voor den dagh, maer de Welſprekenskonſt, was als een opene hand, die ſich mildelijck en breet uytſpreyde. Wegen de verklaeringe van den Papegay, is te vooren alreede geſeyt.
Salute. VVelvaeren, Heyl, Behoudeniſſe.
EEn Vrouwe ſittende op een hooge Zeetel, met een Beecker in de hand, hebbende een Autaer ter ſijden, waer op een Slange leyt, die met het hoofd om hoogh gebogen is.
Deſe beeldeniſſe is gemaeckt na de alderoudſte kenniſſe, waer door men lichtelijck leert wat de behoudeniſſe zy, en waer in dieſelve beſtaet. Lilius Giraldus heeftſe, ten deele, uyt een Medaglie van Nero en van M. Craſſus, doch geheel nae ’t voorbeeld van den Keyſer Probus genomen, die van Adolph Occo aldus is beſchreven, Het heyl of welvaeren, ſit op een zeetel, daerſe mette ſlincker hand op leunt, maer met de rechter reycktſe een Kelck van den Autaer, daer een Slange komt uytſpringen.
Voor eerſt was het Autaer by de Oude, de uyterſte toevlucht van die geene, die anders geen middel hadden, om de gramſchap van hunne vyanden te ontwijcken, en ſoo wanneer iemant daer toe naderde, ſoo wierder geen Menſch ſoo vermetel noch ongodsdienſtigh gevonden, die alsdan iemand ſoude beſchaedigen. En daerom voert Virgilius, Priamum in, van dat hy in zijn uyterſte nood, alle Menſchlijcke hulpe ten einde zijnde, van Creuſa vermaent wierde, dat hy ſoude ſtaen naeſt den Autaer, met een vaſt vertrouwen dat hy ’t leven ſoude behouden, door middel van den Godsdienſt. Want behouden te zijn, hoemen ’t oock neemt, is anders niet als verloſt te worden, van een groot en dreigend gevaer, ’t zy door hulp van ſich ſelve, of door een ander.
De Zetel en ’t ſitten betoont dat de behoudeniſſe ruſte baert, ’t welck is het wit deſſelven, of van die ’t verkrijght. Daerom wilde Numa Pompilius, de eerſte inſtelder, van de heylige Ceremonien, te Romen, dat, na dat de offerhande volbracht was, de Prieſter ſoude ſitten, gevende aen ’t Volck een vaſt vertrouwen, van datſe de gunſt en genaede ſouden verkrijgen, die in ’t offeren verſocht was.
De Beecker of Kelck betoont, datmen door’t drincken dickwijls onſe behoudeniſſe verkrijght, als door de medicine en geneesdrancken, die wy totten monde innemen.
De Slange is oock een beeld van de behoudeniſſe, want zy vernieuwt haer jaerlijx en wort jongh, is hart van leven, ſterck, geſont, en ſeer goet tot veele medicinen. Men ſchrijft, datſe een kruyd weet te vinden, dat haer het geſichte verſterckt, en noch een ander, dat noch krachtiger is, om ſich, ſchier dood zijnde, weder geſont te maecken. En ’t is in de H. Schriftuyre van God, op een verborgene wijſe, door Moſen ingeſtelt, dat hy een metaelen Slange op een houd maekte, waer op een yder die gewont was, ſiende, alleene, door ’t geſicht, wierde geneſen.
Men vind in deſe beeldniſſe vier oorſaecken, waer uyt de behoudeniſſe komt, waer van d’eerſte God is, van wien alle goed moet heervloeyen, en dit wort door het Autaer verſtaen. Daer nae de medicine, en de noodige onderhoudinge des levens, wort door de Schaele afgebeeld: en d’andere uytwerpinge van de overtollige vochtigheeden, is door de Slange vertoont, die ſich van zijn eygen huyd berooft, om wederom jongh te worden. De vierde oorſaecke is, de gebeurlijcke toeval, diewelcke iemant van ſelf, ſonder iemants hulpe, en ſonder ’t minſte vermoeden overkomt. ’t Welck bediet wort door ’t ſtil of ledigh ſitten, gelijckt die geene gebeurde die daer genas door een vuyſtſlagh, die hem zijnen viand gaf, waer door
