die door haer werden voortgebracht, en door wiens veranderinge ſich de aerde bekleet. De goude Hemels-kloot, bediet den Hemel en zijn ronde beweginge. ’t Is ſeker, dat Euſebius ſoodaenigen Egyptiſchen beeld, door ’t aenſien van Porphirius, beſchrijft, te weeten met kromme beenen: om dat het van geen plaets verandert, met een langh en gemenght kleed, dat verſcheyden is uyter natuyre, en verſcheyden door de aert der ſterren, met een gouden kloot, want de Werrelt ſelve is rond. Wy ſeggen van goud, als een beeld van de volmaecktheyt, door de volmaeckte bouw-konſt, die daer is in de wonderbaere toeſtellinge van de geheele Werrelt, gemaeckt zijnde door den volmaecktſten Bouwmeeſter, Schepper van Hemel en Aerde.
Willende de Egyptenaers, gelijck Orus Apollo verhaelt, de Werrelt beſchrijven, ſoo maelden zy een Slange af die haeren ſteert op at, en dieſelve was afgemaelt met verſcheyden ſchobben, waer door zy de ſterren des Werrelts verſtonden: en oock om dat dit Dier ſwaer was van wegen zijne grootheit, ſoo verſtonden zy daer door de Aerde, en om dat die te gelijck vocht en ſlibbrigh was, ſoo naemen zy die voor het waeter. Zy veranderde oock alle Iaeren, met haer ouderdom, te gelijck, haeren huyd: Om dat de tijd alle Iaeren veranderinge in de Werrelt brachte, en hier door bleef zy jongh.
Zy wort vertoont, als dat zy haren ſteert of lichaem, voor haere ſpijſe gebruyckt: En dit bediet dat alle dingen door de Godlijcke voorſienigheyt, in de Werld, worden beſtiert en geregeert.
Mondo. VVerreld, gelijck die van Bocatius in de afkomſt der Goden is afgemaelt, met haere vier deelen.
VOor de VVerreld maelt Bocatius af, gelijck oock Pierius Valerianus doet, Pan met een Geyten kop, van roſſe of verbrande verwe, met twee hoorens aen ’t hoofd, die om hoog ſtaen, met eenen langen baerd, die hem op de borſt hanght, en heeft in plaets van kleederen een vel van een Panther-dier, dat hem de borſt en de ſchouderen beſluyt, houdende in d’eene hand een ſtock, die boven gekrult is, als een Harderſtaf, en met d’ander een Pijpken met ſeven rieten. Van ’t midden af om leegh, is hy op de maniere als een hayrige en ruyge Geyte, daer van Silius Italicus aldus ſinght:
Pan vrolijck uyt zijn Feeſte keert,
En quiſpelt met zijn quiſpelſteert,
Zijn ſlaepen zijn met pijn omkoort,
Zijn roſſe kop brenght hoorens voort,
De ooren langh en uytgeſpreyt,
Zijn hart van hayr, gelijck een geyt,
Zijn ruyge baerd ſeer langh geſtreckt,
Hem van de kin, de borſt bedeckt,
Dees God, voert ſteets een Harder-ſtaf,
En ſpeelt op ’t riet daer deuntjes af:
Een kakel-bonte Daſſen huyd,
Zijn ſijden, rugh en borſt beſluyt.
_p_600_Mondo.jpg)
Pan is een Griex woort, en bediet A l, of het Geheel: waer door de Oude de VVerreld wilden afbeelden, door de hoorens, als geſeyt is, wierde de Sonne en Maene verſtaen, en Bocatius wil dat de hoorens, ten Hemel gekeert, bedieden de Hemelſche lichaemen en haere werckingen, hier beneden. Het roode en verbrande aengeſicht bediet, dat ſuyvre vier, ’t welck boven alle Elementen ſweeft, naeſt by de Hemelſche Sphæren. De lange
