Naar inhoud springen

Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/82

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
60
60
Bygeloovigheyt.Superstitione.

wort opgeleyt. De witte Duyve bediet Eenvoudigheyt, want de Schrift ſeyt: Weest eenvoudigh als Duyven, en beſonder in de Biecht. De Eenvoudigheyt is een oprechtigheyt van de ſuyveringe des herten, ſonder veynſinge. Een Hond leyter ter ſyden tot teycken van de getrouwigheyt, ſoo moet oock die daer Biecht getrouw zijn, om alle ſijne ſonden met haere omſtandigheden te openbaeren, niet verſwijgende, wat hy heeft gedaen, en niet ſeggende, dat hy niet heeft gedaen. Een Lammeken worter van d’ander ſyde geſtelt, om dat dit een beeld is van needrigheyt en ſachtmoedigheyt, en dat niet alleene in de Wereltſche Egyptiſche ſchriften, maer oock in de Heylige. En gebruyckten oock de Heydenſche Waerſeggers een Lammeken in haere offerhanden, alleene om de aengenaemheyt van een ſuyver, nedrigh en ſachtſinnigh gemoet, ’t welck de geknielde boetvaerdige, met blooten hoofde ſonder cieraet, voor den Prieſter doen moet tot teycken van nedrigheyt en onderwerpinge. Bernardus ſeyt, de waerachtige nedrigheyt is, die ſich ſchickt om de ſchult of ſonde te verbeteren.

Superstitione. Bygeloovigheyt. van Giov. Zaratino Caſtellini.

EEn oude vrouwe, hebbende op ’t hoofd een uyl, en voor haere voeten een nachtuyl, aen haer rechter, en een kraeye aen de ſlincker ſyde. Om de hals heeftſe een band, waer aen veele briefkens van beſweeringen hangen, in de ſlincker houtſe een ontſteken kaerſe, en onder dieſelve arm een haeſe. In de rechter hand heeftſe een circkel vol ſterren, met de planeten, waer op zy, met een beſchroomt geſichte, ſiet.
De Superſtitie of Bygeloovicheyt heeft haer oorſpronck van ’t land Toſcana, het welcke van Arnobius in ſijn vii boeck genaemt is, een Moeder van de bygeloovigheyt. Zy is Superſtitie genaemt van het Latijns woord Superſtes, of langhſt levende. Waer over M. Cicero in de Natuere der Goden ſeght, dat de ſuperſtitieuſe alſo genaemt zijn, overmits zy God den gantſchen dagh baden, dat haere kinderen haer mochten overleven. Maer Lactantius in ’t iv boeck xxviii cap. ſeght, dat dit geen ſuperſtitieuſe zijn, overmits een yder wel begeert dat ſijne kinderen haer overleven: Maer dat deſe Superſtitieuſe of Bygeloovige genaemt zijn, diewelcke de gedachteniſſe over de dooden vierden: ofte die geene, diewelcke Vader en Moeder overleeft hebbende, ſtelden haere beeldeniſſen in haere huyſen, als Huys-Goden. Waer over die geene diewelcke nieuwe gewoonten aen naemen, of die geene, diewelcke in plaetſe van God, de dooden vereerden, wierden Superſtitieuſe genaemt. Religieuſen wierden die genaemt, diewelcke de openbaere en oude Goden vereerden, ’t welck Lactantius uyt het veers Virgilii bewijſt:

Het ydel Bygeloof erkent geen oude Goo’n.

Servius leyt het bovengeſeyde veers allerbeſt uyt, ſeggende dat de Superſtitie, is een overtollige en ſotte vreeſe, van oude lieden, geheeten Superſtitie, en overmits zy langh leven, en door d’Ouderdom raeskallen, ſoo zijn zy ſot: ten dien aenſien wortſe oock oud geſchildert.

’t Is een klaere ſaecke dat de Oude allerſuperſtitieuſt of bygeloovighſt zijn, om dat zy allervreeſachtighſt zijn. Tiraquellus ſeyt in de Houwlijx wetten, dat de Oude inſonderheydt totte Superſtitie genegen zijn:

Waer