Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/93

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
71
71
Braſſerie. Crapula.

Krijghs Bouwkonſt, onder alle vernuftigheden, van de meeſte waerde en kracht: En gelijck de diamant, onder alle eedele ſteenen de hartſte en vaſte is, ſoo is oock de Veſting bouwinge, het eedelſte juweel van een Prins, als ’t geene hem verſekert voor den aenval der vyanden.
 Zy hout mette rechter hand het Compas, ’t welck gedeelt is in drie hondert en ſeſtigh graeden, met het bewegen door den ſeylſteen, waer door men dan werckt, ſoo nae de winden, als door de gelegentheyt, waermen eene Veſtinge wil toeſtellen: en is oock waer door men ’t plat neemt van de Vestinge.
 Het tafereel waer op de Swaluw ſtaet, druckt uyt, dat als men een Veſtinge wil toeſtellen, men de gelegentheyt wel ſal overwegen, en den grond wel vatten, en datmen daer op ’t ontwerp, ’t welck het werck van ſoo grooten gewichte vereiſcht, ſal toeſtellen, en daer in volgen de Swaluw: Want Pierius Valer. heeft daer door een Man willen uytdrucken, die ſcherpſinnigh en tot het bouwen geheel was genegen, en die groote gebouwen hadde ontworpen, als oock Sloten, Steden en andere van konſt en verſtand.
 De ſpaede en ’t houweel worter ter ſyde geſtelt, want dit zijn de eerſte wercktuygen om te veſtigen: als die geene daer men de graften en de gronden mede begint, en daer men de loopgraven mede toeſtelt, om de ſchanſſen van de vyanden te beſpringen.

Crapula. Braſſerie.

EEn vette, lelijcke en qualijck gekleede Vrouwe, mette mage geheel bloot, hebbende ’t hoofd totte oogen toe verbonden, houdende in de hand een Leeuwskop, die metten muyle open ſtaet, ter aerden ſullen eenige doode Vogels leggen, als mede paſteyen en andere dingen.
 Zy wort lelijck gemaelt, om dat de Braſſerie de gedachten der Menſchen verwijft en t’onder hout, beſorgende alleen wat de ſmullerye en de keucken aengaet.
 Armlijck wortſe gekleet, om te vertoonen dat de Braſſers meeſtendeels menſchen zijn, die alle nettigheyt verachten, en alleen paſſen op de vette keucken, en om ’t buyckjen te vullen, zijnde daer over beroyt van deughd, ſtreckende haere gedachten niet verder als nae deſe ſmullerye.
 De bloote mage vertoont, dat de Braſſer van een geſonde aert moet zijn, om alle veranderinge van ſpijſe te verteeren. En daerom is hem ’t hoofd verbonden, alwaer de dampen opſtijgen en ’t hoofd beſwaeren.
 De vettigheyt is een werckinge, die door de Braſſerie wort veroorſaeckt, en die niet om eenige moeylijckheyt denckt, waer door het aengeſicht mager wort.
 De Leeuwskop is een oud beeld van de Braſſerie, want dit dier vult ſich ſoo overvloedigh op, dattet daer nae wel drie dagen kan vaſten, en door ſijn quade verduwinge, ſoo ſtinckt hem den aſem altijd, gelijck Pierius verhaelt.
 De doode vogelen en pasteyen, &c. worden genomen voor dingen, waer in ſich de Braſſer vermaeckt.

Crapula. Braſſerie.

EEn Vrouwe in ’t groen, die qualijck gekleet is, doch ſal vet zijn, uyten roſſen, en ſich leunen mette rechter hand op een ſchild, waer in een taefel met veelerhande ſpijſe geſchildert is, met een omſchrift Vera felicitas, dat is waere geluckſaligheyt, d’ander hand ſalſe op een Vercken houden.
 De Braſſerie is een werck van gulſigheyt, en beſtaet in veelheyt en hoedanigheyt van ſpijſe, en plagh gemeenlijck te heerſchen in grove en botte Menſchen, die niet anders weten te bedencken, als dingen, die de ſinnen niet raecken.
 Met groen wortſe gekleet, om datſe een geſtadige hope nae veranderinge van ſpijſe heeft, om ’t leven van tijd tot tijd, in vrolijckheyt door te brengen.
 Het ſchild, nae de voorſeyde maniere, is om het eynde, van die geene, uyt te drucken, die totte Braſſerie is genegen, te weten de Smaeck, diewelcke zy geloven dat de geluckſaligheyt van deſe Werelt mede brengt, gelijck Epicurus ſeyt.
 Het Vercken is van veele Schrijvers, voor de Braſſerie genomen, om dat het nergens anders om denckt, als om te ſchocken, en terwijle het de vuyligheyt uyten dreck op eet, ſoo ſteeckt het ſijnen kop niet op, ſich nimmermeer te rugge keerende, maer ſoeckt altijt voorwaerts, om beter ſpijſe te ſoecken.

Fradi-