144
niet de geheele werkkracht van de natie. Nadat de noodige hoeveelheid door de verschillende vakken zijn afgeleverd, wordt het overblijvende arbeidsvermogen besteed aan het maken van vast kapitaal, zooals gebouwen, machines, ingenieurs-werk en zoo voorts."
—"Een zaak valt mij in", zeide ik, "die misschien ontevredenheid zou kunnen geven. Als er geen gelegenheid voor particulier initiatief is, hoe kan er dan waarborg bestaan dat de aanvragen van kleine minderheden van menschen om zekere voorwerpen geleverd te krijgen, waarvoor geen algemeene behoefte is, worden voldaan? Een regeeringsbesluit kan hun ten allen tijde de middelen ontnemen om hun persoonlijken smaak te bevredigen, enkel omdat de meerderheid hun smaak niet deelt."
—"Dat zou zeker tirannie zijn, antwoordde Dr. Leete, "en u kunt er op aan dat dit bij ons niet plaats vindt, aan wie vrijheid even dierbaar is als gelijkheid of broederschap. Als gij ons stelsel beter zult leeren kennen, zult gij zien dat onze ambtenaren en regeeringspersonen niet alleen in naam, maar feitelijk de helpers en dienaren van het publiek zijn. De administratie mag de productie van eenig artikel niet staken zoolang er vraag naar is. Stel dat de vraag naar een zaak zoo sterk daalt dat de fabricatie er van uiterst kostbaar wordt. Dan wordt natuurlijk de prijs evenredig verhoogd, maar zoolang als de consument betalen wil, gaat de productie voort. Of stel dat een artikel dat tevoren niet werd gemaakt, gevraagd wordt. Als de regeering aan den ernst van de vraag twijfelt, kan zij gedwongen worden tot den aanmaak over te gaan door een verzoekschrift, dat een bepaalde hoeveelheid consumptie garandeert. Een regeering, of een meerderheid, die aan het volk zou willen beduiden wat
