92
bevolking als boerscher en achterlijker werd beschouwd dan die der andere Sagi's [1].
Tot Groot-Atjeh wordt ook nog gerekend het gebied der VII Moekims Pidië, aan den bovenloop der rivieren, die van Goud- en Weesberg Oostwaarts stroomen, grenzend aan Pidië.
De oude adat-ambten blijven bestaan, zij het ook dat de werkkring gewijzigd werd door de invoering van ons bestuur. Ook de titels van de hoofden der zelfstandige moekims, oelèëbalangschappen en sagi's zijn ongewijzigd gebleven, al passen zij minder bij hun tegenwoordigen werkkring; de woorden oelèëbalang en panglima toch beteekenden beide oorspronkelijk legeraanvoerder.
Atjeh-rivier.
De Atjeh-rivier ontspringt in het tertiaire, zeer geaccidenteerde heuvelland aan het bovenste deel der vallei en stroomt in N.W. richting tot Seulimeum, waar zij de Seulimeum-rivier opneemt, die het water uit de Kom van Reuëng-Reuëng verzamelt. Door het dal van de Seulimeum is de tramweg gelegd.
De richting der hoofdrivier blijft verder N.W. Bij Indrapoeri noemt zij links de Kroeëng Djreuë op; te Koeta Radja de Kroeëng Daroj; iets verder is de monding, Koeala Atjeh, met lagunen aan beide zijden.
Tot Aneu* Galong is zij voor groote prauwen bevaarbaar. Aan hare oevers heeft de rivier zandwallen opgebouwd. Het dal is van 5 tot 20 K.M. breed en meestal één sawahvlak.
Vulkanisch en kust-gebied in het Noorden van Groot-Atjeh.
Het bergland ten N. der vallei bestaat in het hoogste deel uit andesiet, een tweelingberg vormend, op de kaarten als Goudberg en Weesberg, bij de Atjehers als Seulawaïh Agam en Inong, d.i. Seulawaïh man en vrouw, aangeduid. In de omgeving komen veel lontarpalmen voor. De voet en de benedenhellingen bestaan uit onvruchtbare vlakten van alang-alang, hier en daar afgewisseld door pandan, rhododendrons en varens. Vooral die varens maken het terrein
- ↑ Deze getallen geven nu niet meer het juiste aantal moekims aan; de namen der sagi's zijn echter ongewijzigd gebleven.
