Pagina:Land en volk van Sumatra (1916).djvu/331

Uit Wikisource
Deze pagina is niet proefgelezen

265

hoofdzaak van do Palaquium oblongifolium, (Mal. Balam doerian), die op Sumatra en omgelegen eilanden voorkomt. Een der namen van Sumatra is Poelau Pertja.

Toen tengevolge van de groote vraag naar getah pertja voor de zich ontwikkelende telegraafkabelindustrie de prijzen sterk begonnen te stijgen, werd een ware roofbouw op de boomen gepleegd. Daar op die wijze de boom uitgeroeid zou worden, besloten verschillende Gouvernementen zelf de cultuur van dit onmisbare artikel ter hand te nemen. Zoo ontstond ook de Gouvernementsgetah-pertjaonderneming te Tjipetir in de Preanger Regentschappen. Op Sumatra wordt nog wat getah-pertja als boschproduct verzameld, het meest in Palembang, vanwaar in 1913 nog 39 625 K.G. werd uitgevoerd. Gedroogde getah-bladeren worden ook wel verzameld en naar Singapoera gebracht, waar eene fabriek er de getah-pertja aan onttrekt. Voor de oprichting van eene getah-pertjafabriek door het Rijk is bij suppletoire begrooting 1916 een bedrag van ƒ 273 000 aangevraagd, doch deze post werd verworpen.


Thee.

De jongste grootcultuur op Sumatra is die van de thee. In 1911 werd de thee-onderneming Nagahoeta met eene schitterende installatie aangelegd en in Februari 1914 werd de eerste bezending thee van Sumatra' s Oostkust naar Engeland gezonden en daar, wat smaak en prijs betreft, goed ontvangen. In het geheel verzond Nagahoeta in 1914 ruim 200 000 K.G. thee. De eenige onderneming op Sumatra's Westkust, Tanang Taloe, aan den nieuwen weg van Loeboek Sikaping naar Taloe, bracht in 1914 ook de eerste thee in den handel in het gewest, doch exporteerde nog niet. Op de Oostkust waren einde 1915 al 17 ondernemingen, met eene beplante oppervlakte van ruim 7500 acres en 22 millioen boomen. Van deze ondernemingen waren er 4 produceerend. De meeste theelanden werken met Engelsch geld. Waarschijnlijk zullen ook ondernemingen in Palembang en Bengkoelen thee gaan planten als bijproduct.

De theelanden ter Oostkust liggen op één na in Si Baloengoen. Die eene onderneming is Haboko in Boven-Asahan, waar wel meer-