292
De steeds toenemende behoefte aan oliën en vetten brengt een nieuw boschproduct op den voorgrond, n.l. de vetrijke vruchten van de balam en de soentai, die het meest in de stroomgebieden van de Siak en de Etokan worden ingezameld.
Fabrieksnijverheid te Medan.
Aan het slot van deze § dient nog te worden vermeld, dat in de kampoeng Qloegoer bij Medan eenige fabrieken zijn ontstaan, die aan her landbouw- en mijnbedrijf ter Oostkust hun reden van bestaan ontleenen. In begin 1914 traden in werking de constructiewerkplaatsen en de gieterij der Deli Estates Engineering and General Union Ltd. (Gloegoer-works). Verder maken het Constructie-atelier van het Technisch Bureau R.E. Rocker en do nieuwe oliefabriels van den Majoor der Chineozen te Medan van deze kampoeng een echte fabriekswijk.
§ 47. Verkeer.
De groote stoomvaartlijnen verbinden de Oceaanhavens van Sumatra op onbekrompen wijze met de vijf werelddeelen; de groote veerschipper van Ned. Indië, de Koninklijke Paketvaart Maatschappij, brengt de nietigste kustplaatsjes met de hoofdhavens in verbinding, ja dringt met hare zee- en rivierbooten zelfs diep de rivieren binnen: de Moesi tot Moeara Klingi, de Lematang tot Moeara Enim, de Indragiri tot Rengat, de Siak tot Pekan Baroe.
Emmahaven.
De krachtige ontwikkeling van Sumatra dwong tot vergrooting en verbetering der zeehavens. De aanleg der Emmahaven, in 1887 begonnen, in 1892 voltooid, kwam reeds ter sprake.
In 1913 kwamen in de Emmahaven 58 stoomschepen uit het Buitenland, met 484 000 M3 inhoud, en 370 stoomschepen uit Indië zelve, met 2.4G3.000 M3 inhoud, benevens nog 428 kleinere schepen met bijna 3.000.000 M3. De behoefte aan meer steiger- en opslagruimte was de aanleiding, dat in 1914 aan nieuwe werken werd begonnen. Deze haven, bekend om haar natuurschoon, zal weldra ook in technisch opzicht, vooral wat de gelegenheid tot kolenvoorziening betreft, een der mooiste havens in Azië zijn. De bodem-
