Pagina:Land en volk van Sumatra (1916).djvu/394

Uit Wikisource
Deze pagina is niet proefgelezen

318

zoon Raden Intan Koesoema werd in 1834 verbannen; in 1850 en 1856 hadden kleine expeditie's plaats tegen diens zoon, weer Raden Intan geheeton; de laatste sneuvelde in 1856 en zijn medestanders vielen in onze handen. Na 1859 begon het Gouvernement feitelijk bestuur te voeren in dit gewest.


Oostkust.

De destijds zoo onbelangrijke oostkust benoorden Djambi kon weinig de aandacht trekken. De Soetan van Indragiri was een leenman van den Sultan van Riau en Lingga en raakte zijn leenheer kwijt, toen deze in 1912–'13 werd afgezet.

( tas eerste contract met den Soetan van Indragiri dateert van 1838; in 1878 werd de eerste controleur te Rengat geplaatst. Na 1905 is de afdeeling Indragiri belangrijker geworden door de invoering van bestuur in de Kwantan-landschappen en de toevoeging daarvan aan die afdeeling.

Nadat Atjeh op de Oostkust zijn macht had verloren, heetten de meeste Oostkust-staatjes onderhoorig aan den Sultan van Djohor, wiens eigen rijk de zuidpunt van Malaka en het eiland Singapoera omvatte. Met dezen Sultan sloot de Compagnie in 1689 een contract, waarbij haar tolvrije alleenhandel op de Siak-rivier werd verleend. De Compagnie richtte een kantoor op te Petapahan aan de Tapoeng Kiri, maar reeds in het volgende jaar werd dit verlaten en besloot men den geringen handel op Siak vanuit Malaka te bedienen.

In 1717 wist Radja Ketjil van Siak zich te ontslaan van de leenhoorigheid van Djohor, ja zelfs onttroonde hij zijn leenheer en nam diens plaats in, doch vier jaar later raakte hij Djohor weer kwijt. Sedert dezen Siak-Djohorschen oorlog wilde de Sultan van Siak zich op de Oostkust gaarne als de leenheer, of althans als de meerdere, der overige vorsten doen erkennen.

Djohor heeft nooit weer zijne suzereiniteit over Siak kunnen laten gelden. Sultan Soelēman van Djohor stond in 1745 Siak af aan de Compagnie. Deze gevoelde echter geen lust om dit geschenk te aanvaarden.

In 1755 vestigde de Compagnie weer een kantoor in Siak, te Poelau Gontong, een eiland in de Siak-rivier. Ook hier weer tegen-