dan ook in de hand van den plebejer al van te voren een misdaad was.
De samenzwering der heersende klasse tot omverwerping van de revolutie door een, onder de bescherming van den vreemden veroveraar gevoerden burgeroorlog, — een samenzwering, welker sporen wij gevolgd hebben van September tot de intocht van MacMahon's pretorianen door de poort van Saint-Cloud toe, — bereikte haar hoogtepunt in het bloedbad van Parijs. Bismarck zag verheugd van zin neer op de puinhopen van Parijs, waarin hij wellicht de „eerste termijn” zag van die algemene verwoesting der grote steden, waarom hij reeds had gesmeekt, toen hij nog een eenvoudige jonker was in de Pruisische Chambre Introuvable van 1849. Hij ziet met tevredenheid naar de lijken van het Parijse proletariaat. Voor hem is dit niet slechts het verdelgen van de revolutie, maar terzelfdertijd het verdelgen van Frankrijk, dat nu in werkelijkheid is onthoofd, en nog wel door de Franse regering. Met de oppervlakkigheid, die alle sukses-hebbende staatslieden eigen is, ziet hij slechts de buitenkant van deze geweldige historische gebeurtenis. Waar heeft ooit te voren de geschiedenis het schouwspel vertoond van een overwinnaar, die zijn overwinning bekroont door zich niet alleen er toe te lenen als gendarm, maar zelfs als gehuurde bravo van de overwonnen regering op te treden? Tussen Pruisen en de kommune van Parijs bestond geen staat van oorlog. Integendeel: de Kommune had de vredes-preliminairen aangenomen en Pruisen had zich neutraal verklaard. Pruisen was dus geen oorlogvoerende partij. Het handelde als bravo, als laffe bravo, omdat het zich zelf niet in gevaar begaf; als gehuurde bravo, omdat het vooraf de betaling van zijn bloedgeld van 500 millioen afhankelijk stelde van de val van Parijs. En zo trad van 500 millioen afhankelijk stelde van de val van Parijs. En zo trad dan eindelijk het ware karakter van die oorlog aan het licht, waartoe de voorzienigheid bevel had gegeven tot tuchtiging van het goddeloze en liederlijke Frankrijk door het vrome en zedelijke Duitsland! En deze ongehoorde verkrachting van het volkenrecht, zelfs zoals het door de juristen der oude wereld werd begrepen, — inplaats van de „geciviliseerde” regeringen van Europa wakker te schudden, om over dit recht-verkrachtende Pruisen, niets anders dan het werktuig van het Petersburgse kabinet, de ban der volkeren uit te spreken, drijft hen slechts tot de overweging, of de weinige slachtoffers, die door de dubbele keten van posten om Parijs ontsnappen, ook niet aan de Versaillaanse beulen moeten worden uitgeleverd!
Dat na de geweldigste oorlog van de nieuwere tijd het overwinnend
