Pagina:Multatuli - Over Vrijen Arbeid in Nederlandsch Indie (1873).djvu/24

Deze pagina is proefgelezen

12

Vrye arbeid.

nooit in-staat was, door kruisvragen en ruggespraak met de betrokkenen, in ’t bezit te geraken van ’n eigen meening over zulke diepzinnigheden.

Vergeef me dit alles, Sire! Vergeef me dien onnoodigen oorlog op Banjermassin die zooveel menschenlevens gekost heeft. Vergeef my den smaad dien ik Uwe Marine aandeed door ’t schryven eener circulaire waarin ik de publieke liefdadigheid inriep voor de nagelaten betrekkingen van weggeroofde of vermoorde menschen, die meenden te mogen vertrouwen op de bescherming van die Marine welker Opperbevelhebber ik was.^[1]

↑ De titel is: Gouverneur-Generaal… enz., opperbevelhebber van Zr. Ms. Land- en Zeemacht, beoosten de Kaap de Goede Hoop. De rang is of schynt officiëel nagenoeg geassimileerd aan dien van Luitenant-Generaal, maar ten-onrechte. Want de Luitenant-Generaal, Kommandant van ’t leger, en de Vice-Admiraal, Kommandant der Zeemacht, staan onder dien Gouverneur. De laatste behoudens eenige directe ondergeschiktheid van meest administratieven aard, aan den Minister van Marine.
De juiste titel van den Landvoogd in Indië zou wezen: Luitenant des Konings of Onder-Koning, met Maarschalksrang.
Ik begryp dus niet waarom jongelui die eerzucht gevoelen en begeerte naar ’n Maarschalksstaf, hun carrière aanvangen te Willemsoord of te Breda. De weg tot het hoogste militair Kommandement in den Staat, leidt door den corridor van een prokureurskantoor… of gekker nog: men is in Indië vyf jaren lang geplaagd geweest met een Gouverneur-Generaal die z’n loopbaan begon met ’n mislukt examen voor schoolmeester van den laagsten rang. Zoo springen de Haagsche cliques om met de hoogste belangen van den Staat.
Ik sta volstrekt niet de leer voor, dat men te vragen hebbe: »hoe en waar hebt gy geleerd?” Wie wat weet, wie wat kan, wie wat is vooral, behoeft geen certificaat van oorsprong. Daarvoor geldt in zoo’n geval, het genie. Heeft men ooit dáárnaar gevraagd? Dit betwyfel ik, en niemand beweerde dit ook. Voor Gouverneur-Generaal, Minister en… Volksvertegenwoordiger schynt men den eersten den besten te kunnen gebruiken.

[1] De titel is: Gouverneur-Generaal… enz., opperbevelhebber van Zr. Ms. Land- en Zeemacht, beoosten de Kaap de Goede Hoop. De rang is of schynt officiëel nagenoeg geassimileerd aan dien van Luitenant-Generaal, maar ten-onrechte. Want de Luitenant-Generaal, Kommandant van ’t leger, en de Vice-Admiraal, Kommandant der Zeemacht, staan onder dien Gouverneur. De laatste behoudens eenige directe ondergeschiktheid van meest administratieven aard, aan den Minister van Marine.
De juiste titel van den Landvoogd in Indië zou wezen: Luitenant des Konings of Onder-Koning, met Maarschalksrang.
Ik begryp dus niet waarom jongelui die eerzucht gevoelen en begeerte naar ’n Maarschalksstaf, hun carrière aanvangen te Willemsoord of te Breda. De weg tot het hoogste militair Kommandement in den Staat, leidt door den corridor van een prokureurskantoor… of gekker nog: men is in Indië vyf jaren lang geplaagd geweest met een Gouverneur-Generaal die z’n loopbaan begon met ’n mislukt examen voor schoolmeester van den laagsten rang. Zoo springen de Haagsche cliques om met de hoogste belangen van den Staat.
Ik sta volstrekt niet de leer voor, dat men te vragen hebbe: »hoe en waar hebt gy geleerd?” Wie wat weet, wie wat kan, wie wat is vooral, behoeft geen certificaat van oorsprong. Daarvoor geldt in zoo’n geval, het genie. Heeft men ooit dáárnaar gevraagd? Dit betwyfel ik, en niemand beweerde dit ook. Voor Gouverneur-Generaal, Minister en… Volksvertegenwoordiger schynt men den eersten den besten te kunnen gebruiken.

[1]