Maar een maand vóór dien tyd is hy ellendig omgekomen. Excellentie![1]
Ik erken dat de geneesheer — die hem trouwens slechts weinig oogenblikken behandelde — aan de ziekte van myn voorganger een anderen naam heeft gegeven, dan z’n arme weduw en de publieke opinie te Lebak. Op het oogenblik toen ik van het bestuur werd ontheven, lag er een voorstel gereed om het lyk myns voorgangers te doen opgraven. De beslissing is niet aan my, of hy omkwam als offer zyner plichtsvervulling, doch zeker is ’t, dat velen in Lebak hem voor vergiftigd houden, en dat de omzichtige kontroleur durfde zeggen en schryven: »hy zou vergiftigd geworden zyn, want hy trachtte knevelary te-keer te gaan.”
Myn aandoeningen by het vernemen hiervan, waren onbeschryfelyk. Ik had Lebak betreden met het heilige voornemen myn plicht te doen. Ik had dit met zachtheid gedaan: ik vond de korrespondentie myns voorgangers te hard, te scherp. Ik wilde helpen, terechtbrengen, niet verderven, maar nu…
Vrouwen en kinderen volgden schreiend den laatsten buffel…geheel Parang-Koedjang stond op het punt te verhuizen…geheele dorpen waren uitgeroofd…en my wachtte een lot als dat myns voorgangers, als ik myn plicht deed…
Toen deelde ik myn vrouw ’t gehoorde mede. Ik verzocht haar zich te verwyderen met ons kind. Zy antwoordde met heldhaftige eenvoudigheid: »wel neen, ik blyf! Wy eten en drinken te-zamen.”
Daarop klaagde ik den Regent aan, van misbruik van gezag en knevelary.
- ↑ (Noot van 1875.) Zou niet die moord in elk ander land ’n cause célèbre geworden zyn? In Nederland is de invloed van schelmen — als ze maar geld hebben! — zóó groot, dat geen tydschrift of courant ’n woord van deernis aan ’t overlyden van dien armen martelaar besteed heeft. De laaghartige van Twist had er belang by dat de zaak gesmoord werd, en ze werd gesmoord!
