Deze omstandigheid werkt noodlottig op den indruk dien de my te-beurt gevallen behandeling gemaakt heeft.
»Hy heeft het zelfs onder dien Gouverneur-Generaal niet kunnen bewerken dat er verbetering kwam” heet het, en nu zou men ieder een dwaas noemen, die het onder een anderen Gouverneur-Generaal weer beproefde.
Niet ieder acht zich geroepen, de martelaar te zyn eener goede zaak. Men laat de zaken zoo als ze zyn, houdt, zoo men het noemt »den boel met schipperen gaande” tracht alles te dekken en te dempen, wat de leugenachtige berichten van tevredenheid en welvaart weerspreken zou, en de een vóór, de ander na, geniet in vrede en rust het onverdiend pensioen[1] latende den last der ongerechtigheid drukken op de toekomst…
Op de toekomst, die schrikkelyk wezen zal!
Want er is in Indie meer publiek leven dan de Raden van Indie weten. Maar het openbaart zich niet vóór de explozie.
- ↑ (Noot van 1865.) En leeft daarvan rustig op z’n Buitenplaats by Deventer, en koopt landeryen, en behoort onder de hoogst-aangeslagenen, en wordt gekozen tot lid van de Eerste-Kamer, en spreekt mee over dingen welker beoordeeling kunde, eer en integriteit vorderen, en laat zich benoemen tot lid in ’t bestuur van Mettray, en blyft by-voortduring „zeer geacht” in ’t goddienend Nederland!
toch waarlyk geen aanspraak kunnen maken op belooning? Ons leger, onze vloot, onze kolonien, onze nyverheid…alles verkeert in slechten staat. En toch gaat men maar voort met het opbrengen der belastingen: 1º om dien toestand te doen voortduren, 2º om de ellendelingen in ’t leven te houden die — vooral sedert 1848! — door onbekwaamheid, plichtverzuim en baatzucht, de bewerkers waren van dien algemeenen achteruitgang!
Dat het peil der publieke zedelykheid laag staat, kàn nu eenmaal niet anders. Het is ’n onmisbaar gevolg van tien eeuwen demoralizeerende goddienery. Maar eilieve, ’t belang? Sedert jaren peins ik over de oorzaak van dat zonderling gebrek aan verzet, en kan alweer geen andere verklaring vinden dan de bekende onbekwaamheid in de kunst van lezen. Heeft men ook den hier — gewis reeds voor den tienden keer gepubliceerden — brief aan Van Twist niet begrepen?