MATURUM VEL SPONTE CADIT.
IL m'est advis que bien a propos se peut icy apliquer un bon mot françoys, dopt faict mention le Sieur du Vair au traicté des responses d'Epictete (pour l'amour du quel je parleray françoys pour ceste fois) un homme, un pomme, dict il, y adjoustant ce verset,
Ou meurs tombent en terre, ou verds sont arrachez.
In modo itaque moriendi homo pomo non absimilis est.Et me semble que la dicte comparaison est propre & vive pour exprimer la façon de mourir, & d'un robuste jouvenceau, qui est encore en la fleur de son aage, & d'un bon vieil homme, qui jà va penchant vers la terre. Omnia quæ secundum naturam funt (ait Philosophus) sunt habenda in bonis: Mais tout ce que nous advient au revers du cours de la nature, est ordinairement fascheux. Ciceron semble ceste mesme façon de parler avoir emprunté d'Epictete, de laquelle il's'est servi au livre de la vieillesse, mais en termes plus aigus & eslevez, entendez doncq parler ce grand Orateur en sa propre langue.
CIC. LIB. DE SENECT.
ADolescentes mihi mori sic videntur ut aquæ multitudine flammæ vis opprimitur. Senex autem, sicut, sua sponte nulla vi adhibita consumptus ignis extinguitur: & quasi poma ex arboribus, cruda si sint, vi velluntur, si matura & cocta, decidunt. Sicut vitam adolescentibus vis aufert, sic senibus maturitas.
De peer is rijp, en sijght ter neer;
De geen, noch groen, dient niet gepluckt,
Wert lijckavel vanden boom gheruckt.
Dit is een spreucke Epicteti, door de welcke hy ons aerdichlijck afbeeldt het onderscheyt tusschen het sterven van een Iongelinck, noch groen en toy zijnde van jeucht, en tusschen een out man, alreede nae der eerden hellende, en metten hoofde wysende werwaerts hy haest heenen moet. Welcke maniere van spreken Cicero van Epicteto schijnt ontleent te hebben. De Ionghelinghen seyt hy sterven, gelijck als het vyer door kracht van water wert uytgheblust; de Oude gelijck een vyer dat van selfs verteert zijnde, begraeft sick onder d'asschen, en vergaet: of wel ghelijck boom-vruchten de welcke groen zijnde werden van den boom gheruckt, rijp zijnde druypen van selfs daer henen. Alsoo, seyt hy sterven de jonghe door ghewelt, de oude als van rijpheydt.
