Pagina:Stijl vol 02 nr 04 p 037-039.djvu/1

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
A­BON­NE­MENT BIN­NEN­LAND 4.50 BUI­TEN­LAND 5.50 PER JAAR­GANG BIJ VOOR­UIT­BE­TA­LING. VOOR AN­­NON­CES WEN­DE MEN ZICH TOT DE AD­MI­NI­STRA­TIE.

MAAND­BLAD GE­WIJD AAN DE MO­DER­NE BEEL­DEN­DE VAK­KEN EN KULTUUR. RE­DAC­TIE THEO VAN DOES­BURG.

AL­LE STUK­KEN DE RE­­DAC­TIE BE­TREF­FENd: K. GAL­GE­WA­TER 3, LEI­DEN. AL­LE STUK­KEN VOOR DE AD­MIN. AD­RES­SEE­RE MEN MORSCH­WEG 20, LEI­DEN, HOL­LAND.

2e JAARGANG.
NUMMER 4
FEBRUARI. NEGENTIENHONDERDNEGENTIEN.

DIALOOG OVER DE NIEUWE BEELDING.

DOOR PIET MONDRIAAN.

A. Zanger. — B. Schilder.

A. Uw werk van vroeger bewonder ik. Omdat het mij zooveel zegt, interesseert het me, iets omtrent Uw tegenwoordige schilderwijze te vernemen. Ik kan in die blokjes niets zien, wat is toch Uw bedoeling?
B. Met mijn tegenwoordig werk heb ik geen andere bedoeling dan ik met mijn vorig schilderen had: beide hebben eén zelfde bedoeling, en die bedoeling komt in mijn laatste werk jùist duidelijk uit.
A. En die bedoeling is?
B. Verhouding te beelden, door tegenstelling van kleur en lijn.
A. Maar in Uw vorig werk beeldde U toch de natuur?
B. Ik beeldde door middel van de natuur. Als U dat werk aandachtig volgt in opklimmende reeks, zult U daarin een al meer verlaten van de natuurlijke verschijning der dingen en een al meer naar voren komen van de verhoudingsbeelding kunnen opmerken.
A. Vindt U dan dat de natuurlijke verschijning aan de verhoudingsbeelding schade doet?
B. U zult mij moeten toestemmen dat als twee woorden met dezelfde kracht, met hetzelfde accent, gezongen worden, het eene woord aan het andere afbreuk doet. Men kan niet èn de natuurlijke verschijning, zooals wij die zien, èn verhouding in dezelfde bepaaldheid beelden. Verhouding treedt in den natuurlijken vorm, in de natuurlijke kleur en lijn, slechts gesluierd naar voren: zij moet door kleur en lijn op-zich-zelve gebeeld worden, om tot bepaalde uitbeelding te komen. Kleur en lijn zijn in het grillig natuurlijke verzwakt door de ronding, door de lichamelijkheid der dingen. Om nu deze middelen der schilderkunst hun volle kracht te geven, liet ik in mijn vorig werk al meer kleur en lijn voor-zich-zelve spreken.
A. Maar hoe kan kleur en lijn op-zich-zelve, dus zonder vorm zooals we die in het natuurlijke waarnemen, iets in bepaaldheid beelden?
B. Beelding van kleur en lijn-op-zich-zelve houdt in: beelding van tegenstelling door kleur en lijn en door deze tegenstelling wordt verhouding gebeeld. Deze

37