Pagina:Stijl vol 02 nr 09 p 097-099.djvu/1

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
A­BON­NE­MENT BIN­NEN­LAND 4.50 BUI­TEN­LAND 5.50 PER JAAR­GANG BIJ VOOR­UIT­BE­TA­LING. VOOR AN­­NON­CES WEN­DE MEN ZICH TOT DE AD­MI­NI­STRA­TIE.

MAAND­BLAD GE­WIJD AAN DE MO­DER­NE BEEL­DEN­DE VAK­KEN EN KULTUUR. RE­DAC­TIE THEO VAN DOES­BURG.

AL­LE STUK­KEN DE RE­­DAC­TIE BE­TREF­FENd: K. GAL­GE­WA­TER 3, LEI­DEN. AL­LE STUK­KEN VOOR DE AD­MIN. AD­RES­SEE­RE MEN MORSCH­WEG 20, LEI­DEN, HOL­LAND.

2e JAARGANG.
NUMMER 9.
JULI. NEGENTIENHONDERDNEGENTIEN.

NATUURLIJKE EN ABSTRACTE REALITEIT.

DOOR PIET MONDRIAAN.

TRIALOOG (gedurende een wandeling van buiten naar de stad).

Y. Leek. X. Naturalistisch schilder. Z. Abstract-realistisch schilder.

2e Tooneel. Grillige boomgroepen teekenen zich tegen de heldere maanlucht af.

Y. Hoe grillig!
X. Welk een majesteit!
Z. Inderdaad .... grillig en grootsch beide! In deze grootsche contouren komt het grillige van het natuurlijke al zeer duidelijk uit.
Y. Ik zie er allerlei koppen en gedaanten in.
Z. Men ziet nu duidelijk het betrekkelijke van vormverschijning: alles komt ons nu ànders voor dan bij daglicht.
Y. Wellicht omdat we de détails nu niet zien .... maar wat zou eigenlijk ons thans alles zoo indrukwekkend doen voorkomen?
X. Vooreerst de aaneensluiting der détails, zooals U reeds opmerkte. Wij schilders kunnen daar een voorbeeld aan nemen. In schilderkunst is het juist de groote moeielijkheid om de détails ondergeschikt aan het geheel te houden.
Y. Maar ik zie geen details!
X. Dat lijkt maar zoo: overal is nog beweging, vorm, kleur, maar alles wordt gedomineerd door de groote contour.
Z. Ja, de samenvattende lijn der contour doet hier in dit landschap zeer veel. Maar bovendien: steeds maakt het licht, vooral als het sterk is zooals nu, optisch de verhoudingen anders. Daaruit volgt dan ook, dat wanneer we de verhoudingen fotografisch-natuurgetrouw maken, zonder te rekenen met de vorm- en kleurverandering, die door de verlichting veroorzaakt worden, we niet diè schoonheidsontroering zullen teweeg brengen welke we van de volle realiteit ervaren.

97