ontwikkelingslijn uit één bepaald punt, afbreekt. Deze inbreuk op een bepaalde wijze van denken, maakt alle aanhangers plotseling tot lijken, omdat hun levenslijn uit dit bepaalde punt getrokken werd. Uit negatie en vernietiging (zijn eeuwige kenmerkende attributen) schept de geest zich een nieuw, bewegelijk punt en daarmede een nieuwe bewegelijke ontwikkelingsrichting, die bepaald wordt door de traagheid der massa. Deze wordt in die richting voortgedreven, met geen ander doel, dan deze richting vast te stellen en haar in de nieuw veroverde levensruimte te griffen. Ook het Christendom heeft den geest als het vernietigingsproces begrepen (Kruisdood), nml. als de kracht die het leven geeft en weder in het leven snijdt. Uit oorzake der identiteit van het bestaande (abstract of concreet) is het ook den geest niet mogelijk iets te verbeteren. De geest vervormt, verandert maar verbetert niets. Socialisme, godsdienst, kunst, philosofie wetenschap – zij verbeteren niets, wijl er niets te verbeteren valt. Zij snijden in het leven, geestelijk of physiek of physiek-geestelijk, lossen de bestaande toestanden en levensvormen procentsgewijze op, individualismen worden in algemeenheden omgezet, hoeden worden paraplues, beenderen knoopen, steenen gedachten, maar het kosmisch evenwicht blijft zich op elk punt gelijk. De kunst van heden is niet abstracter of geestelijker dan die van gisteren of eertijds. De kunst van Da Vinci is niet minder abstract voor dien tijd, dan die van Boccioni of Carrà voor den onzen. Macwell, Herz en Einstein hebben tijd en ruimte gedéformeerd en daarmede het mechanisme van onze levenservaringen in een andere richting gedreven, maar morgen wordt de geometrie opgeheven en staan we weder met onze gebrekkige passerdoos tegenover een tijd-en ruimteloos heelal.
IX
Dynamisch hoofdstuk. – Niemand zal mij tegen spreken wanneer ik zeg, dat de as van de, zich in drie
119
