Naar inhoud springen

Pagina:Stijl vol 05 nr 07.djvu/14

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

middelen in Holland, Rusland, Duitschland en Hongarije. In Holland richten zich alle vakken bewust naar de nieuwe beelding terwijl elk land der noordelijke cultuurzône zijn pioniers heeft, welke bereid zijn tegenover de reactie het nieuwe niet slechts te handhaven, maar voor zooverre de economische toestanden dit mogelijk maken, het in het leven te realiseeren. Een krachtig tegenwicht, wordt echter eerst dan verkregen, wanneer de internationale politiek zich in eén richting kan concentreeren. In zooverre is de ontwikkeling der nieuwe kunst direct, innerlijk met de economische ontwikkeling verbonden. Een consequent-nieuwe beelding kan zich eerst dan doorzetten wanneer het leven zelf nieuwe opgaven stelt. Deze opgaven kunnen niet komen van de zijde der individualistische overheersching, noch van de private erkenning van het nieuwe. Zij moeten, geeischt worden door een gemeenschap of minstens door een groep.
Belangrijk is daarom de ervaring opgedaan tijdens groote politieke botsingen, waarbij het verschil tusschen oude en nieuwe levensopvatting volkomen klaar werd. Hierbij is gebleken, dat de zgn: vooruitstrevende radicale elementen even sterk aan het oude hangen als hen die zij bestrijden[1].
Zoolang een kunstuitdrukking met elementaire middelen geen algemeene en reinigende levensbehoefte geworden is, zullen deze verschijnselen zich herhalen. In zooverre is de kunst vijandig, ook aan de meestradicale“ politiek.
De eerste opgave der jongste generatie is: de scheppende arbeid en welken vorm dan ook, als het recht voor allen te verklaren, tevens: de breede massa van de gezondheid en deugdelijkheid harer beginselen en produkten, systematisch te overtuigen. Om hierin te slagen en zich in een toekomstige samenleving een levensrecht te veroveren, is het niet voldoende, dat de nieuwe beelder als

108

  1. In Rusland en Hongarije bv. werd door de leiders der revolutionaire beweging een romantische, voorwerpelijke kunst geeischt. Elke poging in moderne richting werd systematisch onderdrukt!