Petrus Herman Scheltema/De Haagsche Raadhuisplannen/2

De Haagsche Raadhuisplannen [2]
Auteur(s)	[P.H.S.]
Datum	Zaterdag 16 mei 1908
Titel	‘De Haagsche Raadhuisplannen’
Tijdschrift	De Opmerker
Jg, nr, pg	43, 20, 155-157
Brontaal	Nederlands
Bron	[1] en [2]
Auteursrecht	Publiek domein

[155]

155

De Haagsche Raadhuisplannen.

(Vervolg van blz. 141).

      Zooals men weet, zijn er drie plannen aan den Gemeenteraad aangeboden, gemerkt met de letters A, B en C, de eerste twee van den Gemeentearchitect, het laatste van den Rijksbouwkundige

[A. Schadee. Ontwerp van het raadhuis van Den Haag, gevel.]

Z. O. GEVEL (Arch. A. SCHADEE).

PLAN B.

[A. Schadee. Ontwerp van het raadhuis van Den Haag, plattegrond begane grond.]

SCHAAL DER PLATTEGRONDEN 1:500.

[156]

156

[vertikaal:]

PLAN B.

[A. Schadee. Ontwerp van het raadhuis van Den Haag, plattegrond eerste verdieping.]

[A. Schadee. Ontwerp van het raadhuis van Den Haag, plattegrond tweede verdieping.]

J. A. Vrijman. Het spreekt vanzelf, dat deze drie plannen, ontworpen naar eenzelfde programma, gebonden aan hetzelfde beperkte terrein en aan een bepaald stijlkarakter, vele punten van overeenkomst vertoonen. Het ligt niet in onze bedoeling, hier, door een grondige vergelijking der drie plannen onderling, na te vorschen, welke de redenen geweest zijn, waarom de Gemeenteraad aan plan C. de voorkeur heeft gegeven. In plaats van hier alle teekeningen te reproduceeren, wat voor die vergelijking natuurlijk noodig zou zijn, gaven wij er de voorkeur aan, hier de drie plattegronden van plan B. te geven. Daaruit toch is duidelijk te zien, welke ruimten verlangd werden, op welke wijze deze over het uit twee stukken bestaande beschikbare terrein verdeeld zijn en hoe de nieuwe bouw zich aansluit aan het (met arceering aangeduide) bestaande gedeelte.
      De verschillende gevelvarianten, ook voor den Z.O. gevel, die bij de plannen behooren, passen eigenlijk bij alle plattegronden, zouden althans gemakkelijk daarbij passende gemaakt kunnen worden.
      Wij reproduceeren er slechts een en wel die, waarbij het bezwaar, dat de nieuwe bouw de architectuur van het oudste gedeelte zou dooddrukken, zich het minst doet gevoelen. Dit is gelukt door in hoofdzaak de, aan den voorgevel der zes-

[157]

157

GEVEL AAN DE GROENMARKT.
(ONTWERP SCHADEE.)

[A. Schadee. Ontwerp van het raadhuis van Den Haag, perspectief.]

GEVEL AAN DE GROENMARKT.
(ONTWERP VRIJMAN.)

[Jan Vrijman (1865-1954). Ontwerp van het raadhuis van Den Haag, perspectief.]

tiende eerw aangebouwde uitbreiding der negentiende eeuw te laten bestaan en de daarop aangebrachte 2de verdieping in een soort van Mansarde onder te brengen.
      Daardoor is een geleidelijke overgang verkregen tusschen den slechts twee verdiepingen hoogen ouden bouw en de hooger opgaande uitbreiding.
      In een andere variant is die overgang plotseling en in het ontwerp Vrijman is slechts eene travee tot overgang aangebracht.
      Uit een en ander blijkt, dat beide ontwerpers de noodzakelijkheid hebben ingezien den ouderen bouw zoo mogelijk uit de verdrukking te houden, maar dat hij toch vrijwel in ’t niet zou verzinken blijkt wel uit de perspectivische aanzichten van de Groenmarktzijde, hiernevens afgebeeld. De gevel aan deze zijde is door zijn logging als hoofdgevel aangewezen, maar in verhouding tot de oppervlakte van het terrein zeer smal. De gemeentebouwmeester heeft, o.i. terecht, getracht zooveel breedte te behouden als eenigszins mogelijk was, in het plan van den rijksbouwmeester is de beschikbare breedte door de afronding der hoeken nog aanmerkelijk versmald.
      Aan de overbrugging van de Halstraat is door den Gemeenteraad naar het schijnt, groote waarde gehecht. Zij is ook in plan B. voorzien, maar waarschijnlijk welstaanshalve weggelaten. Gelukkig kan de oplossing van dit onderdeel in het plan Vrijman ook niet genoemd worden. Een andere vraag is echter, of een verder doorgevoerde overbrugging of beter overbouwing van de Halstraat geen aanleiding zou kunnen geven tot opening van nieuwe gezichtspunten, zoowel de indeeling als de gevel architectuur betreffende.

(Slot volgt).