Plantenschat/70
| ← Roode klaver | Plantenschat door F.J. van Uildriks en Vitus Bruinsma
Groote malva |
Kleine arnoseris → |
Groote malva.—Malva sylvestris.
Deze Malva sylvestris heeft evenals onze kleinere Malva vulgaris bundels bloemen in de bladoksels; de twee zeldzamere soorten, M. alcea en M. moschata, hebben afzonderlijke bloemen in de oksels der bladeren. Deze laatste zijn bij de Groote malva zacht en langgesteeld en bijna rond, hebben vliezige kleine steunbladen en een hartvormigen voet. De vijf min of meer puntige lobben van dit sierlijke handlobbige blad zijn aan den rand gekarteld, soms ook gezaagd. Onze afbeelding doet verkeerdelijk aan een drielobbig blad denken.
De bundel bloemen, dicht opeengehoopt, ziet er met de forsche knoppen reeds aardig uit, doordat de vijf kelkslippen, tegen elkaar aan geslagen, vijf opstaande kammetjes vormen, terwijl de bijkelk, die er van onderen mee vergroeid is, uit drie vrij breede blaadjes bestaat. Donkerpaars is nog de kleur van de uit den knop te voorschijn komende later zoo mooi rose gekleurde bloemkroonbladeren, sierlijk toegevouwen en reeds bij opening de ronde éénhokkige helmknopjes vertoonend, dicht opeen als een kleine bloemkool zich op de buis der vergroeide helmdraden verheffend, en binnen in die buis besloten zijn dan nog de vele stijlen en stempels. Heeft de lichtpurperen kroon haar vijf duidelijk van elkaar afgescheiden, van boven ingesneden en donkergestreepte bladeren uitgespreid, zoodat de kelk tusschen deze zichtbaar is, dan zijn de helmknopjes met hun horizontale spleet opengesprongen en bedekt met veel stuifmeel, terwijl daartusschen de vele donkerpaarse stempels te voorschijn komen, om weldra, als de schoof van helmknopjes is uiteengeweken, zoodat deze zich naar beneden buigen, hun plaats in te nemen. Deze stand, zoo bevorderlijk voor kruisbestuiving, wordt echter in de acht-en-veertig uur waarbinnen dit heele proces zich afspeelt, gevolgd door een anderen, waarbij ook de stempels zich benedenwaarts ombuigen en in aanraking komen met de achterblijvers der met stuifmeel beladen helmknoppen.
Nu kan het in vele hokjes verdeelde cirkelronde ovarium rijpen en "'t kaasje" ontstaat, de door tusschenschotten verdeelde veelkluizige splitvrucht, die bij deze Malva op een rechtopstaanden steel wordt gedragen. De forsche plant, met ruwbehaarde stengels en bladstelen, bloeit bijna den geheelen zomer en wordt in vele boeken zeer algemeen genoemd; op onze vele botaniseertochten in Friesland en Gelderland, bleef zij echter steeds een min of meer zeldzame verschijning.
Juli tot Augustus.
Groote malva.—Malva sylvestris.
Fam. Malvaächtigen, Malvaceeën.
Malowe, Kaasjeskruid, Keesjesbloem. H. 277.