Reis van Sint-Brandaan/deel 3
| < Reis van Sint-Brandaan/deel 2 | Reis van Sint-Brandaan/deel 3 | Reis van Sint-Brandaan/deel 4 > |
|---|
Doe begonstese een wint driuen
Van daer int oest hende
Ieghen eene steenwende.
Doe sach sente Brandaen
450 Eenen sconen monster staen.
Dae woenden moonken inne,
Die Gode dienden met zinne,
Ende hadden ghedaen menich iaer.
Snachts so bleef sijn kiel daer
455 Onder dien hoghen steene.
Sente Brandaen alleene
Ghinc bouen vp die hoghen berch.
Daer vant hi een eerlic werc
Van dien Gods kinden.
460 Niet en conste hi ondervinden,
Watse daer hadde bracht,
Sonder alleene die Gods cracht.
Haer leuen was claer ende reene;
Sulke moonken hebben wi gheene.
465 Sie riepen alle saen:
"Sijt willecome, heere Brandaen."
Deser rijcker Gods deghene,
Diere en was maer zeuene;
Hem quam daghelike hare spijse
470 Van den eerdschen paradijse.
Te middaghe brocht hem ghedraghen
Een duue ende een rauen
Vpder goeder lieder disch.
. . . . . . . . . . .
475 Die visch quam al ghebraden.
Wel zeere si doe baden
Den heleghen Brandane,
Den Gods onderdane,
Dat hi met hem wilden heten gaen.
480 Doe sprac sente Brandaen
Harde wijselike:
"Mijn heere God es so rijke,
God van den paradijse,
Hi hadde mi mine spijse
485 Harde wel ghesent hare,
Wiste Hi dat ics werdich ware.
Hoe gherne ic sine ghenaden doghe.
Ende dat es mine gheloue:
Hine wildes niet zenden
490 Mi, aermen ende allenden,
Die hu bi ziere ghenaden versach
Ende tfierde broet ontwee brac,
Dat hu sijn bode heuet bracht.
Doe haddi mijns wel ghedacht
495 Met zijnre lijfneere, God de vader.
Nu suldi alle gader
In sinen name heten
Ende sult oec alle weten,
Dat ict late sonder nijt.
500 God voedt hu talre tijt
Vp desen dorren steene.
Jc hebbe van Gode te leene
Van visschen, vruchten ende brode.
Alles, dies ic bem van noode,
505 Ouer mine aerme ziele
Bidt Gode van hemelrike,
Dat Hi haer gheue sijn rike."
Dus so bat hi Gode.
510 Doe quam die hemelsche bode
Ende brochte hem sine spijse
Vanden Gods paradijse.
Doe de heeren hadden gheten,
So laet ons die bouc weten
515 Dat Brandaen, die heleghe man,
An die heeren orlof nam;
Entie heleghe Brandaen
Ghinc weder te scepe saen.
DAer quam een zuut westen wint,
Weder noort oest te dale
Vp die wilde zee scale.
Daer leden si menich wee.
Doe vonden si in die zee
525 Eenen steen so hoeghe,
Sinen consten niet verhoeghen.
Vp dien seluen hoghen steene
So sat een man alleene,
Die ru was als een beere.
530 Hi en sach niet dan lucht ende meere;
Dat was een clusenare.
Hoe dat hi daer commen ware,
Vraechde hem sente Brandaen.
"Ic bem den moonken onderdaen,"
535 Seide hi weder, gheloues mi,
"Daer du dese weke waers bi.
Ic hebbe gheseten alleene
Vp desen hoeghen steene
Een jaer min dan .c. jare.
540 God heeft mi tote hare
Daghelics sine spijse ghegheuen,
Bi sinen troeste moetic leuen,
So dat God wel weet,
Dat ic sint anders niet ontbeet
545 Van dat ic eerst hier quam.
Ende ic nye zint en vernam
Leuenden meinsche nemmermeere
Dan hu, wel lieue heere."
Doe vraechde hem sente Brandaen
550 Hoe sijn leuen was ghedaen,
Eer hi daer commen ware.
Doe sprac die clusenare:
"Ic secht di ghewaerlike:
Ic was een coninc rike;
555 Pantifilia hiet mijn lant;
In Capidocia een ander ghenamt,
Daer nam ic een scone wijf;
Dies lijdet groete pijne mijn lijf
Want het was de suster mine.
560 Dies doeghic groete pine.
Daer bi so haddic sonen twee,
Dies lijdic menich wee.
Doe dhoudste te sinen scilde quam,
Sijn lijf dat ic hem nam,
565 Dor minen grammen moet.
Daer dandre bi eenen scepe stoet
Nam hem een donder slach sijn lijf.
Oec versloughic mijn scone wijf.
Doe alle die zonden vp mi laghen,
570 Doe vreesdic die Gods plaghen
Ende ic ghinc haestelike
Ende liet al mijn rike,
Beede vrienden ende maghen,
Ende ghinc te scepe in dien daghe
575 Ende wilde mine groete zonden
Varen den paeus orconden.
Doe rees een storem vp die zee,
Die mi dede harde wee,
Also ic hu mach vertellen;
580 Daer bedoruen alle mijn ghesellen,
Maer ic ontclam alleene
Vp desen hoeghen steene
Ende claechde mine mesdaet
Hem, die mi gescepen haet.
585 Hier wachte ic zijnre ghenaden
Van minen groeten mesdaden.
Ic sechdi oec vorware:
Ic hore hier openbare
Elker daghelike
590 Den sanc van hemelrike."
Doe seide sente Brandaen:
"Secht mi, lieue heere, saen,
Als hu dat coude ane gheet,
Hoe moghedi sonder cleet
595 Van couden hier ghewesen?
Van lieden hebbic ghelesen,
Dat waren eenzedelen
Ende dienden Gode, den edelen,
Die alles ghemacx vergaten,
600 Niet dan tcruut si en haten.
Maer in bosschen ende in velde,
Daer hem elc te sine stelde,
Of in duwieren of in riede
Behilden hem die goede liede,
605 Dat hem tcoude niet mochte deeren."
"Mach ic die siele gheneeren,"
Sprac die ruwe clusenare,
"So hebbic arde ommare
Wat noede dat mijn vleesch heeft
610 Die wijle dat hier leeft.
Als ic hier sitte sonder waen
Ende mi die coude te seere bestaen,
Slupe ic in eenen hole sciere,
Onder eenen tempel hiere.
615 Daer verbeide ic dat ghestille.
Ic wane het es Gods wille,
Dat mijn lichame ende mijn beene
Vp desen hoghen steene
Den domsdach moeten verbeiden.
620 God moete hu gheleiden.
Ic en spreke ieghen hu nemmermeere.
God onse lieue heere,
Die gheue hier na eewelike
Ons allen zijn hemelrijke."
625 SEnte Brandaen voer van dannen
Met sinen Gods mannen
Vp des zeewes vloede.
Daer worden si arde moede
Vanden winde metten baren,
630 Daer si in moesten varen.
Daer dreuen si metten winde
Weder int allinde
An eene vreeslike stat.
Die bouc die seit ons dat,
635 Dat hi eere hellen pit verzach,
Daermen in riep o wy o wach,
An eenen donckeren berghe.
Daer waren in zwaren erghe
Arde vele aermer zielen,
640 Die daer branden ende wielen.
Dien berch bernet emmermeere;
Daer es meneghe ziele in zeere.
Daer en hordi anders niet mee
Dan o wy ende wach ende wee.
645 Daer hoerdi crijsel tanden;
Daer sach hi vlieghen die branden
Jn die wolken hoeghe vp waert.
Sente Brandaen sprac ter vaert
Ten proofst die der hellen plach:
650 "Segghe mi oft wesen mach,
Wat es die grote omminne,
Die ic nu daer hore jnne?"
Doe seide een der pijn heeren:
"Hier zijn vooghde ende onrechte heeren,
655 Dat moochdi ghetrauwen,
Ende oec ongherechte vrauwen,
Loese meyeren ende loese schepenen,
Die moetent nu hier berekenen,
Jc sechdi noch meerre wonder:
660 Die wroughers sijn hier onder
Ende alle die verraderen,
Die moeten wi hier vergaderen
Jn dit diepe afgronde,
Die alle met haren monde
665 Dat alle weghe ontfaen,
Dat van hem quam ghegaen
Van alre bozer dinghe.
Dits haer loen in waerliker dinghe,
Om datsi dies ghedochten,
670 Datsi hare heeren brochten,
Datsi om cleene mieden
Mesvoerden die aerme lieden.
Daer omme so moeten si hier
Bernen in dit heete vier.
675 Oec zijn hier ander zielen,
Die in sonden vielen:
In ouerden, in giericheit,
In alrande boesheit;
Entie met boeser scalchede
680 Haren euenkerstin mede
Dicken hebben verordeelt.
Dies werden zi eewelic hier verzeelt,
Om datsi niet wilden afstaen
No rechte boete ontfaen."
685 Doe riepen die aerme zielen:
"Brandaen, heere, wi zwielen
In wel bittre carijne
In dese groete pijne.
Brandaen, wel lieue heere,
690 Bidt Gode voer ons zeere."
Die duuel hieten wech varen:
"Ic segghe hu," sprac hi te waren,
"Ghi en wert niet zijnre hulpen vro;
Hi en mach hu helpen niet een stro.
695 Ghi roupt al ieghen spoet.
Ghi en hadt nye wille no moet
Om Gods wille te doene:
Dus en hebdi nemmermeer zoene."