Anoniem/Nog eens Pallieter op den Index

Nog eens Pallieter op den Index.
Auteur(s)	Anoniem
Datum	Vrijdag 6 augustus 1920
Titel	Nog eens Pallieter op den Index.
Krant	Het Vaderland
Jg	52
Editie, pg	Avondblad A, p. 1
Opmerkingen	Vervolg van de polemiek over de -- vermeende -- plaatsing op de Index van het boek Pallieter van Felix Timmermans
Brontaal	Nederlands
Bron	Delpher (geraadpleegd op 2-3-2018)
Auteursrecht	Publiek domein
Logo Wikipedia Meer over Nog eens Pallieter op den Index. op Wikipedia

KUNST EN LETTEREN

NOG EENS PALLIETER OP DEN INDEX.

De Tijd had gisteren eenige opmerkingen aan ons adres, naar aanleiding van wat we Woensdag over Pallieter's verschijning op den R.-K. Index van verboden schrifturen schreven. Na dat te hebben aangehaald, zegt de Tijd:

"We kunnen het begrijpen, dat het Vaderland de partij opneemt van Felix Timmermans, die tot de geregelde medewerkers van het blad behoort. Ook dat het liberale orgaan, hetwelk zoo ver afstaat van het christelijk leven en zijn eisenen tegen den "homo carnalis", niet zoo gauw wegwijs schijnt in de redenen, welke tot veroordeeling van het boek hebben geleid. Het mist echter het recht, om te insinueeren, dat de katholieke, litteraire bewonderaars van het veroordeelde werk tusschen de Scylla van hun litterair geweten en de Charybdis van het Vaticaansche verbod door moeten zeilen. Dit is juist het geruststellende voor den Katholiek, dat hij in het Kerkelijk gezag een veilig compas bezit, welke hem voor Scylla en Charybdis beide bewaart. En als het Vaderland iemand wil beklagen, dan zij het niet den schrijver of de litteraire katholieke bewonderaars van Pallieter, maar het stuurlooze libertijnsche publiek, dat zonder wet of leiding, groen en rijp leest en ronddeelt en al de risico's beloopt van de gebreken der menschelijke natuur, het verduisterde verstand, den zwakken wil, de slechte begeerlijkheden en neigingen van het hart.

Dat voor het overige de practijk toelaat aan Katholieken, die daarvoor van hun kerkelijke overheid uitdrukkelijk verlof hebben bekomen, boeken te lezen, welke onder verbod liggen, moge het Vaderland duidelijk maken, dat het hier allerminst een duistere maatregel tegen de normale ontwikkeling van het hoogere beschavingsleven geldt".

Voor het overige verwijst de Tijd naar zijn artikel van Woensdag, gisteren in ons blad vermeld.

Inderdaad, Felix Timmermans behoort tot onze geregelde medewerkers. We hadden er zoo waar niet aan gedacht, toen we schreven over het belangrijke onderwerp van het verbod van de lezing van Pallieter. Ook geven wij, goed begrepen, toe, dat wij ver afstaan van "het Christelijk leven", nademaal de Katholieken het Katholieke leven het "Christelijke" plegen te nemen, gelijk ook rechtzinnige Protestanten veelal het Christendom als hun monopolie opeischen. De Tijd bedoelt hier dan ook het Katholieke leven, het Katholiek kerkelijke leven, en daar staan we werkelijk ver van af. Dat we even ver afstaan van de eischen, die dit leven aan "den vleescblijken mensch" stelt, kunnen we niet zoo grif toegeven. Zeker staan we bij voorbeeld verre van den eisch van het caelibaat, van het vasten op bepaalde dagen en meer Katholieke eischen "tegen den homo carnalis", maar niet van de waarlijk Christelijke, de algemeen Christelijke eischen van de onderwerping van het vleesch aan den geest. De Tijd kan daarop gerust zijn.

Van insinueeren had de Tijd niet mogen spreken. Het blad weet zelf best, hoeveel goede Katholieken het met hun geweten te kwaad hebben gehad, als er van hen werd gevergd, dat ze een werk van hun hand zouden verloochenen, hoe veel strijd het velen heeft gekost om zich "loffelijk" aan de uitspraak hunner kerk te onderwerpen en hoe ook uitnemende schrijvers die onderwerping niet over hun geweten konden krijgen. En zouden dan de Katholieken, die zoo'n werk werk hadden geprezen, niet in de benauwenis komen?

Maar misschien was onze beeldspraak niet juist, is er geen tusschendoor zeilen aan en zullen die Katholieke lofsprekers van Pallieter onvermijdelijk op de eene of de andere rots schipbreuk lijden, hetzij als literator op Charybdis, hetzij als Katholiek op Scylla. Of is het andersom? Dat komt er van, als men zich waagt "op de steile paden" der beeldspraak.

Over het al of niet wenschelijkc van een Index of een censuur lieten we ons niet uit. Daarover hoeven we het nu dus niet te hebben.

Zie ook

• Anoniem/Pallieter op den Index (4 augustus 1920)
• Anoniem/Nu Rome gesproken heeft (9 augustus 1920)