Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Avaritia (1)

‘Avaritia. Gierigheyt’ door Cesare Ripa

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 168-169. Publiek domein.

[ 168 ]

Avaritia. Gierigheyt.

EEn bleecke lelijcke Vrouwe met ſwarte hayren, mager met een ſlaefſche kleedinge, op wiens voorhoofd Pluto ſal ſtaen, die gehouden wert voor den God der Rijckdommen, weſende met een gulde keeten omgort, die haer achter nae, op der aerde ſleept. Zy toont haere bloote borſten vol melck, hoewel zy achter haer een kindeken heeft, dat wel onnooſel en beroyt gekleet is, ’t welck zy mette rechter hand, ſoeckt wegh te ſtooten, om ’t ſelve geen melck uyt haere borſten te geven, houdende dieſelve met haer ſlincker hand geſlooten.
Bleeck wortſe geſchildert, om dat de geſtadige ſorge van schatten te vergaederen, en de onverſadelijcke begeerlijckheyt, haer bleeck maeckt, om ſich anderer luyden goederen eygen te maecken, ſonder opſicht, ’t zy aen de kracht der wetten of aen eenige betaemlijckheyt, ſoo is mede de bleeckheyd een werck van vreeſe, die der gierigen ingewanden dapper heeft beſet, niemant betrouwende, [ 169 ]jae ſomtijts naulijck ſich ſelven, om de jalouſie die zy heeft, dat het minſte deeltjen, van ’t geene zy beſit, ſoude verlooren gaen.
De ſlaefſche en vuyle kleedingen, de goude keeten, toegemaeckt als boven, zijn blijcklijcke teyckenen, van de oneedelheyt en ſlavernye der Gierigen.
Het ſchrift aen ’t voorhoofd, verklaert ons dat een Gierigh Mensch, hier door ſich altijt ontdeckt, konnende in al ſijn bedrijf ſich niet verbergen: en om dat deſe maniere van teyckenen by de ſlaven onderhouden wort, toont hy den aert der ſelven, weſende ſlaven van den Rijckdom.
De goude keeten die zy achter haer ſleept, betoont als men op de Schatten en Rijckdommen wel let, datſe ſwaerwichtige laſten en ſchaedelijcke hinderniſſen zijn.
Het weghgejaeghde kindeken, wijſt aen, dat niemant te recht Gierigh is, die niet te gelijck wreed is. En weſende de Godlijcke Majeſteyt gewoon, den eenen meer als den anderen te verrijcken: ſoo is ’t nochtans alſoo, datter geen oorſaecke ontbreeckt, om yder in ſijn ſtaet en beroepinge deughdelijck te handelen: De Gierige verkeerende deſe ordre, ſullen veel liever, met een inſlockende begeerlijckheyt, ’t geene zy hebben, laeten bederven, als dat zy ’t ſouden gebruycken, en de behoeftige onderſtant doen.